Ochotkowate są najliczniejszą w gatunki rodziną zwierząt. Jak dotąd opisano ponad 10 000 gatunków ochotek z czego około 500 zostało opisanych na terenie Polski. Gatunków ochotek z pewnością jest jednak o wiele więcej. To, że znamy ich tylko tyle wynika jedynie z faktu, że identyfikacja nowych gatunków ochotek jest jednak bardzo trudna. Blisko spokrewnione ze sobą gatunki ochotek odróżnić od siebie można jedynie hodując samce osobników dorosłych ochotek lub poprzez analizę cytogenetyczną chromosomów polietylenowych. Ponadto odkrycie nowego gatunku ochotek wiąże się z dużo mniejszym prestiżem i innymi korzyściami dla jego odkrywców niż odkrycie na przykład nowego gatunku kręgowca. Mimo to cały czas opisywane są nowe gatunki ochotek.

Jeśli chodzi o podział ochotek na mniejsze grupy to cały czas się on zmienia i jest przyczyną licznych sporów w związku z regularnym opisywaniem nowych, nierzadko nieprzystających do obowiązującego w danej chwili podziału gatunków ochotek. Przyjrzyjmy się temu jak wygląda podział ochotek na mniejsze jednostki systematyczne w chwili obecnej.

Rodzina ochotkowatych podzielona jest na 11 podrodzin. Podrodziny te to Aphroteniinae, Buchonomyiinae, Chilenomyinae, Chironominae, Diamesinae, Orthocladiinae, Podonominae, Prodiamesinae, Tanypodinae, Telmatogetoninae i Usambaromyiinae. Większość gatunków ochotek należy do podrodzin Chironominae, Orthocladiinae i Tanypodinae. Diamesinae, Podonominae, Prodiamesinae i Telmatogetoninae to średniej wielkości podrodziny o dziesiątkach do setek gatunków.

Pozostałe cztery podrodziny liczą sobie po mniej niż pięć gatunków ochotków.

Na przykład do podrodziny Buchonomyiinae należy tylko rodzaj Buchonomyia składający się z trzech gatunków. Gatunki te to Buchonomyia thienemanni, Buchonomyia burmanica i Buchonomyia brundini.

Do rodzaju Anatopynianaley zaliczany jest jedynie jeden gatunek ochotek. Gatunkiem tym jest A. plumipes występujący na terenie paleoarktyki. Larwy ochotek zaliczanych do tego gatunku żyją na terenie przylegających do brzegu części stawów i niewielkich jezior. Występują zwłaszcza w wysoce zanieczyszczonych, zawierających niewielkie ilości tlenu wodach stojących. A. plumipes jest drapieżnikiem żywiącym się innymi bezkręgowcami bentosowymi, w tym larwami Ostracods i Chironomus, które mogą być połknięte przez niego w jednym kawałku.

Jedną z najliczniejszych podrodzin ochotków jest podrodzina Chironominae. Podrodzina Chironominae składa się z trzech plemień: Chironomini, Pseudochironomini i Tanytarsini.

Podrodzina Diamesinae składa się z trzech plemień: Boreoheptagyiini, Diamesini i Protanypini.

Do plemienia Boreoheptagyiini zaliczamy między innymi rodzaj Boreoheptagyia do którego zaliczane są między innymi gatunki takie jak boreoheptagyia alulasetosa, boreoheptagyia ambigua, boreoheptagyia brevitarsis, boreoheptagyia cinctipes, boreoheptagyia dasyops, boreoheptagyia kurobebrevis, boreoheptagyia legeri, boreoheptagyia lurida, boreoheptagyia monticola, boreoheptagyia nepalensis, boreoheptagyia phoenicia, boreoheptagyia rotunda, boreoheptagyia rugosa, boreoheptagyia sasai, boreoheptagyia similis, boreoheptagyia tibetica, boreoheptagyia unica i boreoheptagyia xinglongiensis.

Do podrodziny chrominae należą też rodzaje Anatopynianaley i Chasmatonotus. Do rodzaju Chasmatonotus zaliczamy 14 gatunków ochotek. Gatunki te to Chasmatonotus atripes, Chasmatonotus bicolor, Chasmatonotus bimaculatus, Chasmatonotus brevicornis, Chasmatonotus fascipennis, Chasmatonotus furfurosus, Chasmatonotus hyalinus, Chasmatonotus maculipennis, Chasmatonotus parabicolor.Chasmatonotus pupivaga, Chasmatonotus saigusai, Chasmatonotus unilobus, Chasmatonotus unimaculatus i Chasmatonotus univittatus.

Bardzo liczna w rodzaje jest podrodzina Orthocladiinae. Zaliczamy do niego między innymi ochotki z rodzaju Antillocladius. Nazwa tego rodzaju ochotek pochodzi od Antyli na terenie których jej przedstawicieli zarejestrowano po raz pierwszy.

Rodzaj ten jest szeroko rozpowszechniony na terenie półkuli północnej i w Ameryce Południowej. Rodzaj ten obejmuje kilkanaście gatunków ochotek w tym między innymi. Większość znanych przedstawicieli tego rodzaju znaleziono wyłącznie na terenie Brazylii. Tak jest w przypadku gatunków takich jak A. Anandae, A. atalaia, A. axitiosus, A. biota, A. brazuca, A. campususp, A. folius, A. gephyrus, A. itatiaia, A. musci, A. plicatus, A. sooretama, A. ubatuba, A. ultimus. Do rodzaju tego zaliczane są również gatunki takie jak A. antecalvus występujacy na Saint Vincent, w Brazylii i w Wenezueli; A. arcuatus występujący w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, Meksyku i Wenezueli; A. calakmulensis, A. herradurus i A. zempoalensis występujące w Meksyku; A. pluspilalus występujący w Stanach Zjednoczonych Ameryku północnej, Ekwadorze, Meksyku i Nikaragui; A.scalpellatus występujący w Chinach i Rosji; A. skartveiti Występujący w Ekwadorze; A. subnubilus występujący w Indiach; A. tokarameneus i A. yakyijeus występujące w Japonii; A. venequatoriensis występujący w Wenezueli i Ekwadorze oraz A. zhengi występujący na terenie Chin i Tajlandii.

Do podrodziny Orthocladiinae zaliczamy także rodzaj Chaetocladius.

Do rodzaju Chaetocladius zaliczamy gatunki takie jak chaetocladius subplumosus, chaetocladius acuminatus, chaetocladius acuticornis, chaetocladius algericus, chaetocladius binotatus, chaetocladius brittae, chaetocladius crassisaetosu, chaetocladius dentiforceps, chaetocladius dissipatus, chaetocladius gelidus, chaetocladius glacialis, chaetocladius gracilis, chaetocladius grandilobus, chaetocladius holmgreni, chaetocladius insolitus, chaetocladius laminatus, chaetocladius maeaeri, chaetocladius melaleucus, chaetocladius minutissimus, chaetocladius muliebris, chaetocladius perennis, chaetocladius piger, chaetocladius rusticus, chaetocladius suecicus, chaetocladius tenuistylus i chaetocladius vitellinus.

Robaki podobne do komarów

Ochotkowate są niewielkimi owadami pod względem wyglądu przypominającymi komary z którymi bardzo często są one mylone. Ochotki mylone są z komarami nawet przez osoby na co dzień mające kontakt z ich larwami. Na przykład wielu akwarystów jest przekonanych, ze czerwone larwy ochotek, które podają rybom są larwami komarów. Również wielu wędkarzy kupujących larwy ochotek jako przynętę przekonanych jest, że kupują larwy komarów.

Podobieństwo ochotek do komarów znalazło nawet swoje odzwierciedlenie w łacińskiej nazwie tych owadów. Nazwa ta czyli Chironomidae co oznacza pantomimistę i odnosi się do ich podobieństwa właśnie do komarów.

Nie ma wszakże nic dziwnego ponieważ przedstawiciele ochotkowatych przypominają komary nie tylko wyglądem, ale również trybem życia. Podstawową różnicą pomiędzy przedstawicielami tych dwóch grup zwierząt jest to, że samice komarów potrzebują krwi do rozmnażania podczas gdy samicom ochotek nie jest ona potrzebna.

Jak wyglądają ochotki ?

Rozmiary larw ochotek są bardzo zróżnicowane. Mają one od 2 do 15 milimetrów długości.

Najbardziej znanymi larwami ochotek są larwy Chironomus zaliczane do grupy gatunków plumosus. Mają one bardzo duże rozmiary i charakterystyczny czerwony kolor. Kolor ten zawdzięczają one wysokiej zawartości hemoglobiny. Wysoka ilość hemoglobiny umożliwia im przebywanie i rozwój w wodzie w której jest niewiele tlenu na przykład na obszarach silnie zanieczyszczonych lub na dnach jezior.

Osobniki dorosłe ochotek mają wydatne czułki i wydłużone przednie nogi. W przeciwieństwie do komarów ochotki nie maja kłujki. Odwłok ochotek jest długi i smukły. Ubarwienie ochotek jest zmienne. Mogą być one żółtawe, zielonkawe lub szare.

Samce i samice ochotek można dość łatwo odróżnić od siebie dzięki ich czułkom. Czułki samic ochotek są krótkie i nitkowate. Czułki samców ochotek są pierzaste. Wyglądem przypominają one pióropusz.

Odróżnienie od siebie poszczególnych gatunków ochotek jest jak już wspominaliśmy dość trudne, a fakt, ze poszczególne gatunki tych muchówek często krzyżują się pomiędzy sobą czyni to zadanie jeszcze trudniejszym.

Jak oddychają ochotki?

Wymiana tlenu u ochotkowatych następuje poprzez naskórek. Nieliczne ochotkowate posiadają rurkowate skrzela, które zlokalizowane są w tylnej części ciała. Zdolność ochotek do wychwytywania tlenu jest dodatkowo zwiększana poprzez wykonywanie falistych ruchów.

Co jedzą ochotki?

Dieta larw ochotek uzależniona jest od gatunku do którego się one zaliczają. Większość gatunków ochotek odżywia się glonami lub detrytusem zgromadzonym na dnie. Detrytus to składająca się z drobnych szczątków materia organiczna, martwe szczątki zwierzęce i roślinne oraz odchody znajdujące się na dnie zbiorników, w toni wodnej oraz na powierzchni gleby. Zdarzają się również ochotki roślinożerne, drapieżne lub pasożytnicze..

W przeszłości uważano, że osobniki dorosłe ochotek nie odżywiają się, ale coraz więcej dowodów przeczy temu poglądowi. Zaobserwowano dorosłe ochotki odżywiające się produktami takimi jak odchody much, nektar, pyłki, spadź i różne materiały bogate w cukier.

Stwierdzono, że dorosłe ochotki, które miały okazje odżywiać się sacharozą latały dłużej od osobników głodnych. Samice ochotek, które nie miały możliwości pobierania pokarmu były większe od nie pobierających pokarmu samców. Sugeruje to, że zaraz po przekształceniu się w postaci dorosłe miały one zgromadzone większe zapasy substancji energetycznych.

Samce i samice ochotek pożytkują spożyte pożywienie w różny sposób. Samce zużywają dodatkową energię podczas lotu, podczas gdy samice wykorzystują swoje zasoby żywności, aby osiągnąć dłuższy czas życia, a prawdopodobnie również w celu zwiększenia ilości składanych przez nie jaj.

Istnieją niepotwierdzone przypuszczenia, że ochotki które żywią się nektarem lub pyłkiem, mogą mieć znaczenie jako zapylacze.

Gdzie występują ochotki?

Ochotki występują na całym świecie we wszystkich strefach klimatycznych począwszy od tropików przez strefę klimatu umiarkowanego aż po strefę podbiegunową w tym również Antarktykę. Na terenie Polski ochotkowate występują powszechnie.

Ochotki występują we wszelkiego rodzaju środowiskach słodkowodnych. Ochotki łatwo przystosowują się do różnych rodzajów wód. Pojawiają się za równo w wodach płynących jak i stojących i ze słabym prądem wodnym. Ochotki mogą pojawiać się za równo w wodach w których znajduje się duża ilość substancji odżywczych jak i w wodach w których substancji tych jest niewiele. Nierzadko zdarza się, że ochotki stanowią większość zwierząt żyjących w konkretnym zbiorniku wodnym.

Osobniki dorosłe ochotek pojawiają się nad wszystkimi wodami w których żyją larwy ochotek i w ich pobliżu. Obok ochotek występujących w środowisku słodkowodnym, istnieją również gatunki żyjące w środowisku morskim. Do ochotek żyjących w środowisku morskim zaliczamy między innymi ochotki z rodzaju clunio wstępujące w strefie między pływowej. Cykl życia tych ochotków skorelowany jest z rytmem pływów morskich.

Ochotki obserwowane są przez cały rok. Pojawiają się i rozmnażają nawet zimą.

Obecność i liczebność ochotek w danym zbiorniku pozwala na określenie stopnia jego zanieczyszczenia. Im bardziej jest on zanieczyszczony tym więcej jest w nim ochotek. Liczebność skamieniałości ochotek na danym terenie pozwala na określenie klimatu panującego w danym miejscu w przeszłości.

W ciągu dnia osobniki dorosłe ochotek przesiadują na pniach, liściach i ścianach budynków. Żerowanie rozpoczynają dopiero wieczorami. Zbijają się wtedy w składające się głównie z samców roje.

Rozmnażanie się i rozwój ochotek

Rozwój ochotek ma miejsce w dwóch rodzajach środowisk. W większości przypada on na środowisko wodne. Jedynie osobniki dorosłe ochotek żyją poza wodą.

Rozwój larw ochotek ma miejsce w wilgotnej glebie lub w środowisku wodnym. Najczęściej jest to woda słodka, choć zdarzają się również ochotki żyjące w wodzie morskiej.

Rozwój ochotek podobnie jak rozwój większości gatunków owadów składa się z czterech stadiów rozwojowych. Stadia te to jajo, larwa, poczwarka i postać dorosła. Taki rodzaj rozwoju nazywamy przeobrażeniem zupełnym.

Otoczone galaretowatą, pęczniejącą w wodzie substancją jaja ochotek składane są przez samice do wody wkrótce po kopulacji. Po ich złożeniu samiczka ginie.

Z jaj wykluwają się larwy. Larwy ochotek mają podłużny, segmentowany kształt. Na pierwszym segmencie tułowia larw ochotek znajdują się zrośnięte ze sobą kikuty stóp. Na końcu ciał larw ochotek znajdują się specjalne wyrostki umożliwiające larwom ochotek sprawne przemieszczanie się. W ciągu swojego życia larwy ochotek przechodzą cztery linienia. Długość stadium larwalnego ochotek jest bardzo zróżnicowana. Może ono trwać od 2 tygodni aż do kilku lat. Długość stadium larwalnego ochotek uzależniona jest przede wszystkim od temperatury.

Po ostatnim linieniu następuje przeobrażenie się larw ochotek w poczwarki. Stadium poczwarki trwa u ochotek kilka dni.

Tylko kilka dni trwa również życie osobników dorosłych. Tak krótki czas życia osobników dorosłych dotyczy za równo samców jak i samic ochotek. Rójki odbywają się nad wodami lub terenami znajdującymi się w ich pobliżu. Pierzaste czułki samców ochotek umożliwiają im odbieranie fal dźwiękowych o wysokiej częstotliwości wywoływanych drganiami skrzydełek samiczek. Jeśli samce wykryją samiczkę ochotek to wszystkie lecą w jej kierunku, choć naturalnie odbyć kopulacje uda się tylko jednemu.

W sprzyjających warunkach cykl rozwojowy ochotek trwa 20 dni.

Wrogowie ochotek

Ochotki stanowią znaczną część zwierząt żyjących w zbiornikach wodnych. Szczególnie dużą część zwierząt stanowią one w jeziorach, ale i w rzekach jest ich niemało. Nierzadko zdarza się, że na 1 metrze kwadratowym dna jeziora żyją nawet 3000 larw ochotek. Ochotki rozwijają się bardzo szybko, ale też bardzo często padają ofiarami innych zwierząt. Sprawia to, że masa zjadanych przez drapieżniki ochotek w ciągu roku znacząco przekracza ilość tych robaków żyjących w danym zbiorniku. W przypadku rzek położonych w strefie klimatu umiarkowanego masa ochotek zjadanych przez drapieżniki rocznie kilkudziesięciokrotnie przekracza przeciętną masę ochotek żyjących w danym zbiorniku, a w przypadku rzek położonych w rejonach subtropikalnych przekracza ją nawet dwustu krotnie. Ochotki obok widelnic, jętek i skąposzczetów są głównym pożywieniem drapieżników żyjących w wodach słodkich.

Jakie konkretne zwierzęta żywią się ochotkami? Ponieważ ochotki żyją w dwóch różnych środowiskach wrogów czyhających w na nie w każdym z tych środowisk warto omówić osobno. Na początek zapoznajmy się z wrogami czyhającymi na ochotki w środowisku wodnym.

Najlepiej zbadane jest zjadanie larw ochotek przez inne duże wodne bezkręgowce. Larwy ochotek są pokarmem skąposzczetów, jamochłonów drapieżnych, wypławków, skorupiaków, pijawek, ważek, widelnic i sieciarek.

Jeśli chodzi o kręgowce to najwięcej ochotek zjadanych jest przez ryby. Z 63 gatunków ryb żyjących w polskich wodach słodkich większość w tym między innymi kiełbie, sumiki karłowate, wzdręgi, ukleje i płocie odżywia się głównie larwami, poczwarkami lub osobnikami dorosłymi ochotek.

Udział ochotek największy jest w diecie ryb o najmniejszych rozmiarach. Niektóre gatunki ryb posiadają swoje ulubione gatunki ochotek na które polują one najczęściej.

Ochotki stanowią też ważny składnik diety ryb żywiących się głównie innym pokarmem w tym zwłaszcza młodych ryb drapieżnych. Na przykład młode sumy odżywiają się głównie larwami ochotek. Do ryb w przypadku których liczebność ochotek w diecie uzależniona jest od wielkości danej ryby zaliczamy między innymi miętusy, szczupaki, bolenie, klenie i sandacze.

Ochotki są także jednym ze składników pokarmu ryb planktonożernych zwłaszcza siei gęstofiltrowej, i pelugi, ale także planktonożerców takich jak słonecznice, sielawy, tołpygi białe i tołpygi pstre. Planktonożercy pobierają ochotki głównie z toni wodnej.

Ochotki są również ważnym składnikiem diety odżywiających się głównie glonami różanki i świnki zwłaszcza w przypadku młodszych osobników zaliczanych do tych gatunków.

Dlaczego ryby tak bardzo lubią ochotki? Mają ochotę ma ochotki można by rzec. Prawdopodobnie dlatego, że jest ich najwięcej w związku z czym najłatwiej jest je złapać. Żerowanie na ofiarach znacząco mniejszych od siebie wiąże się z niekorzystnym stosunkiem wysiłku włożonego w upolowanie ofiary do zysku w postaci ofiary. Nie ma zatem nic dziwnego w tym, że na ochotki polują głównie ryby mniejsze. Małe rozmiary ochotek sprawiają, że ryby w których diecie dominują te owady rosną wolniej od ryb odżywiających się głownie innym pokarmem. Wiele ryb wykopuje ochotki znajdujące się na dnie. Ochotki starają się temu przeciwdziałać głębiej zagrzebując się w dnie. Najgłębiej zagrzebują się ochotki o największych rozmiarach. Ochotki często wybierane są przez ryby również ze względu na ich wysoką kaloryczność w przeliczeniu na masę ciała.

Ochotki stanowią też ważny element diety płazów w tym zwłaszcza traszki zwyczajnej dla której stanowią one co czwartą ofiarę, a także żaby wodnej i ropuch. Okresy w których ochotki występują w dużych ilościach są bardzo dobre dla płazów ponieważ mogą one łatwo zdobyć duże ilości pożywienia.

Larwami i poczwarkami ochotek żyjących w toni wodnej odżywiają się także ptaki.

Również osobniki dorosłe ochotek są ważnym ogniwem układu pokarmowego. Często padają ofiarami pająków, mrówek, muchówek wujkowatych, muchówek zaliczanych do łowikowatych, pluskwiaków wodnych, larw ważek, ptaków takich jak oknówki, mewy i jerzyki oraz nietoperzy.

Podczas rójki samce ochotek wydają charakterystyczne dźwięki w związku z czym są one łatwym do odnalezienia, a jednocześnie obfitym źródłem pokarmu.

Jak w ogóle ochotkom udaje się przeżyć skoro poluje na nie tak wiele drapieżników? Prawdopodobnie możliwe jest to dzięki temu, że żyją w środowisku zapewniającym ochotkom duże ilości odpowiedniego schronienia. Najczęstszym schronieniem jest oczywiście dno w którym ochotki się zakopują. Niektóre ochotki same też budują schronienia mające postać rurkowatych, pokrytych drobinami mułu oprzędów pozwalających ukryć im się przed drapieżnikami. Bardzo złożone są zwłaszcza konstrukcje tworzone przez larwy ochotek żyjące w wodach płynących. Na przykład larwy ochotek z rodzaju Rheotanytarsus tworzą domki mające kształt kielichów. Kielichy te mają pięć rozgałęziających się wyrostków. Larwy z tego rodzaju większość czasu spędzają w wspomnianych domkach z których co jakiś czas wychylają się aby złapać płynące z wodą drobiny pokarmu.

Ryby polują głównie na większe osobniki ochotek ,a drapieżne bezkręgowce na mniejsze osobniki tych zwierząt. Sprawia to, że wielkość ochotek w danym zbiorniku wodnym zmienia się w zależności od tego która z tych polujących na ochotki grup zwierząt jest w nim bardziej liczna.

Larwy ochotek Cricotopus chronią się przed drapieżnikami za pomocą długich szczecinek. Szczecinki te zebrane są w pędzelki sterczącepo bokach ich ciał. Utrudniają one zjadanie ochotków przez drapieżne jamochłony. Wielkość tych szczecinek jest niezależna od wielkości danego ochotka. Zmiany w długości szczecinek nie są konieczne ponieważ w przypadku starszych larw już same rozmiary wystarczają do uniknięcia ataków jamochłonów. Szczecinki te nie chronią przed atakami większych bezkręgowców takich jak na przykład ważki.

Prawdopodobnie ochotki mają też inne nieznane nam strategie obrony przed drapieżnikami. Niestety nie znamy ich ponieważ biolodzy niechętnie badają ochotki ze względu na wspominane wcześniej trudności z odróżnieniem od siebie poszczególnych gatunków ochotek.

Zmiany w aktywności ochotek w ciągu roku

Aktywność ochotek zmienia się w zależności od poziomu oświetlenia, przepływu wody, temperatury wody i innych czynników, a poziom i kierunek tych zmian jest kwestią indywidualną dla każdego z gatunków ochotek. Zmiany w aktywności ochotek notowano zwłaszcza u mniejszych osobników ochotek którym trudniej jest uniknąć ataków drapieżników. Poziom aktywności ochotek w różnych porach dniach jest uzależniony od czynników genetycznych w związku z czym pozostaje on niezmienny na długo po zniknięciu czynnika do którego stanowił przystosowanie.

Alergie powodowane przez ochotki

Hemoglobina, która w dużych ilościach znajduje się w ciałach larw niektórych gatunków ochotek może być przyczyną alergii. Alergie te stwierdzane były wśród pracowników wytwórni pokarmu dla rybek zawierających wysuszone, a następnie sproszkowane larwy ochotek, a także wśród stosujących w swoich hodowlach tego typu pokarm akwarystów.

Dlaczego ochotek jest tak dużo?

Ochotki nierzadko pojawiają się całymi chmarami. Nawet w Polsce znane są przypadki masowych pojawów ochotek podczas których owady te występowały w na tyle dużych ilościach, że mieszkańcy terenów na których pojawiły się ochotki bali się wychodzić ze swoich domów i otwierać okna. Ochotki pojawiają się masowo zwłaszcza na terenach na których w zbiornikach wodnych niewiele jest ryb ponieważ zostały one wytępione na przykład na skutek żerowania kormoranów lub w wyniku intensywnych połowów.

Ochotki są owadami niezwykle uciążliwymi dla człowieka. W ostatnich latach zwiększa się produkcja ścieków i ilość nawozów nawożonych na pola. Mimo budowy kolejnych oczyszczalni wodnych i rozbudowywania sieci kanalizacyjnych wiele ścieków nadal trafia bezpośrednio do zbiorników wodnych. Do tych samych zbiorników często trafiają też nawozy zmywane do nich przez wodę deszczową. Powoduje to zwiększenie się ilości substancji odżywczych znajdujących się w zbiornikach wodnych. Zwiększenie ilości substancji odżywczych w zbiornikach wodnych powoduje masowy rozwój planktonu w zbiornikach wodnych.

Z zewnątrz rozwój ten może być obserwowany jako zakwity. Znacząco zmniejsza się też przezroczystość wody. Najsilniej wzrasta ilość sinic. Większość z nich żyje na powierzchni wody, gdzie nierzadko tworzą one grube kożuchy. Pojawienie się w wodzie dużych ilości sinic powoduje masowe ginięcie żyjących w zbiorniku wodnym organizmów. Dotyczy to za równo żyjących w nich zwierząt jak i samych bakterii. Masowy rozwój sinic i tworzenie przez nie kożuchów powoduje zmniejszenie się ilości tlenu w wodzie. Bez tlenu giną liczne gatunki ryb w tym łososie. Zakwity utrudniają też rozmnażanie się wielu gatunków zwierząt.

Są jednak zwierzęta dla których przedstawione warunki nie są problemem, lecz wręcz im sprzyjają. Zwierzętami tymi są ochotki. Wiele gatunków ochotek w tym między innymi ochotki z rodzaju Chironomus cechuje się wysoką odpornością na niski poziom tlenu w wodzie. Ponadto jak wspominaliśmy zmniejszenie się ilości tlenu w wodzie powoduje ginięcie ryb będących głównymi naturalnymi wrogami ochotek. Prowadzi to do tego, że w zbiornikach wodnych coraz więcej jest larw ochotek, a tym samym w ich okolicach coraz częściej pojawiają się ogromne chmary ochotek. Przebywanie w miejscach w których pojawiają się chmary ochotek nie należy do przyjemności. Nierzadko wlatują one do ludzkich ust i nosów. Zdarza się, że martwe ochotki pokrywają drogi lub lotniska grubymi warstwami czym powodują wypadki.

Czasami zdarza się, że ochotki rozwijają się w zbiornikach retencyjnych wód głębinowych z których zasysane są do sieci wodociągowych, a następnie do mieszkań. Sytuacje, gdy ochotki obecne były w wodzie wodociągowej stwierdzane były za równo w Europie jak i w Ameryce Północnej i Australii.

Jeśli chodzi o masowe pojawienia się ochotek w Polsce to do prawdopodobnie największego z nich, a na pewno najczęściej będącego tematem doniesień medialnych doszło w czerwcu 2016 roku. Ochotki pojawiły się wtedy w dużej liczbie w okolicach Płocka, Starego Duninowa oraz okolicznych, nadwiślańskich gmin. Liczba ochotek była na tyle wysoka, że mieszkańcy tych okolic nie wychodzili wieczorami domów, a podczas jazdy samochodem musieli używać gumowych wycieraczek do zgarniania nimi ochotek z szyb.

Wysoka ilość ochotek występujących w okolicach Płocka była i jest wynikiem oddziaływania Zalewu Włocławskiego. Zalew ten stanowi idealne miejsce dla rozmnażania się ochotek ponieważ ma on muliste dno. Przepływ wody w Zalewie Włocławskim jest stosunkowo wolny, lecz jednocześnie wystarczający aby dostarczyć wystarczającą dla życia i rozwoju ochotek ilość tlenu. Zwiększenie liczebności ochotek wynika również ze zmniejszenia się ilości ryb w zalewie. Zmniejszenie się populacji ryb spowodowane jest zwiększeniem liczebności kormoranów na skutek wprowadzenia ich ochrony i połowami prowadzonymi przez wędkarzy. Liczebność ochotek w tym miejscu z roku na rok rośnie. Ochotki są bardzo małe w związku z czym zdarza się, że nawet moskitiery nie są dla nich przeszkodą przed przedostaniem się do wnętrza domu.

Amerykańskie nazwy ochotek

Ochotki szeroko występują na terenie Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Występują one w nich pod różnymi nazwami zwyczajowymi z których wiele powstało w wyniku mylenia ochotek z innymi grupami owadów. W niektórych częściach Kanady i Lake Winnebago w stanie Wisconsin ochotki określane są jako muchy jeziorne (lake flies), w obszarach w pobliżu zatoki Green Bay w stanie Wisconsin ochotki znane są jako muchy zatokowe (bay flies). W różnych rejonach wielkich jezior ochotki określane są jako muszki piaskowe (sand flies), żołnierze kanadyjskie (Canadian soldiers) lub żołnierze amerykańskie (American soldiers). Na terenie Florydy ochotki znane są jako ślepe komary (blind mosquitoes).

Odporność ochotek

Anhydrobioza to zdolność organizmu do przetrwania w stanie suchym. Anhydrobiotyczne larwy afrykańskich ochotek Polypedilum vanderplanki mogą przeżyć przedłużone całkowite wysuszenie Larwy te mogą również wytrzymać inne zewnętrzne naprężenia, w tym promieniowanie jonizujące. Wpływ anhydrobiozy, promieniowania gamma i ciężkich jonów na DNA jądrowe i ekspresję genów tych larw zbadali Gusev i jego współpracownicy.

Naukowcy ci odkryli, że larwalny DNA ulega poważnemu rozdrobnieniu zarówno na skutek anhydrobiozy, jak i naświetlania, oraz że pęknięcia te są później naprawiane podczas nawadniania lub po napromienianiu. Analiza ekspresji genów i aktywności antyoksydacyjnej sugerowała znaczenie usuwania reaktywnych form tlenu, a także usuwanie uszkodzeń DNA przez enzymy naprawcze. Ekspresja genów kodujących enzymy naprawcze DNA wzrosła po wejściu do anhydrobiozy lub po ekspozycji na promieniowanie, a te wzrosty wskazywały, że gdy wystąpiło uszkodzenie DNA, zostało one następnie naprawione. W szczególności ekspresja genu Rad51 była zasadniczo regulowana w górę po naświetlaniu i podczas rehydratacji. Białko Rad51 odgrywa kluczową rolę w rekombinacji homologicznej, procesie wymaganym do dokładnej naprawy pęknięć dwuniciowych DNA.

Spożywanie ochotek przez ludzi

W niektórych rejonach świata na przykład w Afryce ochotki podczas rójek są także źródłem pokarmu.

Sproszkowane ochotki są bogatym źródłem substancji odżywczych. Zawierają one aż 2/3 białka którego przyswajalność wynosi aż 91%.

Jednym z miejsc w których ochotki są pokarmem ludzi są okolice jeziora Wiktoria. Polowania na nie są bardzo proste. Polegają one na ustawieniu źródła światła wokół którego zbierają się ochotki. Ochotki nie żyją długo więc ochotki, które zebrały się wokół źródła światła szybko giną. Następnie są one zbierane i przygotowywane są z nich posiłki przypominające wyglądem małe ciasteczka, a smakiem kawior.

Ochotki w wędkarstwie

Ochotki są wyjątkowo popularne w wędkarstwie. Większe larwy ochotek mające od 2 do 4 centymetrów długości określane są przed wędkarzy jako ochotki hakowe. Larwy zaliczane do różnych mniejszych gatunków ochotek określane są przez wędkarzy jako jokers.

Ochotki jako karma dla rybek

Rybom larwy ochotek mogą być podawane żywe, mrożone lub liofilizowane.

Popularność ochotek wśród hodowców rybek akwariowych wynika z ich dużej dostępności i niskiej ceny. Czasami jednak zdarza się, że ryby zatruwają się na skutek zjadania ochotek jeśli ochotki te odżywiały się w wodach w których występują duże ilości substancji odżywczych. Zapobiec temu można karmiąc rybki ochotkami ze zbiorników wodnych do których nie są doprowadzane ścieki.

Mrożone ochotki przeznaczone dla hodowców rybek sprzedawane są w podzielonych na porcje blistrach przechowywanych w zamrażarce. Porcje te wyciągane są, odmrażane i płukane pod bieżąca wodą przed karmieniem ochotek.

Ochotki żywe sprzedawane są w małych, szczelnych woreczkach lub w małych porcjach. Wielu akwarystów samodzielnie hoduje ochotki lub pozyskują je oni ze znajdujących się w okolicy zbiorników wodnych. W przypadku użycia do karmienia żywych ochotek nie należy karmić rybek osobnikami, które nie przeżyły do czasu karmienia.

Podejrzewa się, że ochotki potrafią również uszkadzać swoimi stwardniałymi aparatami gębowymi przewody pokarmowe ryb. Dlatego nie są one zalecane dla ryb roślinożernych lub posiadających delikatne przewody pokarmowe.

Ochotki pochodzące ze sprawdzonych źródeł są wysoko jakościowym pokarmem dla rybek, a wysoka zawartość białka sprawia, że wystarczy jeśli rybki będą nimi karmione 2 do 3 razy tygodniowo.

Larwy ochotek stosowane są też do podawania rybom leków lub witamin. Odbywa się to w ten sposób, że larwy ochotek umieszczane są w roztworze z substancji, które mają zostać podane rybom. W roztworze tym ochotki muszą przebywać przez kilka godzin przed jego ich podaniem rybom

Belgica Antarctica

Ochotki występują na wszystkich kontynentach w tym nawet w Antarktyce. Na kontynencie tym występuje ochotka Belgica Antarctica zaliczana do rodzaju belgica. Mimo typowych dla ochotek niewielkich rozmiarów wynoszących od 2 do 6 milimetrów Belgica Antarctica jest największym nie licząc człowieka czysto lądowym zwierzęciem występującym na Antarktydzie (występujące na Antarktydzie pingwiny jak również kilka innych żyjących na jej terenie zwierząt są zwierzętami lądowo-wodnymi). Ochotka ta jest również jedynym gatunkiem owada występującym na tym kontynencie. Belgica Antarctica to wyjątkowy owad pod wieloma względami odróżniający się od wszystkich innych gatunków zaliczanych do tej grupy.

Genom tego gatunku ochotki jest wyjątkowo krótki. Składa się on z zaledwie 99 par nukleotydów i około 13 500 genów. Wspomniany gatunek ochotek nie lata. Prawdopodobnie przystosowanie to zapobiega przenoszeniu tego gatunku ochotek przez wiatr do obszarów Antarktydy na terenie których nie będzie on mógł się rozmnażać. Owady preferują rejony cieplejsze, a na Antarktydzie jest zimno. Co zatem robi ten gatunek ochotek kiedy jest zimno? Po prostu zagrzebuje on się w śniegu którego na Antarktydzie zawsze jest pod dostatkiem. Już na głębokości wynoszącej 1 centymetr pod powierzchnią śniegu na Antarktydzie przez 10 z 12 miesięcy w roku temperatura wynosi od -2 do 0 stopni Celsjusza. Bardzo rzadko zdarza się, aby była ona niższa niż -7 stopni Celsjusza. Aby przystosować się do niskich temperatur, belgica antarctica gromadzi trehalozę, glukozę i erytrytol. Związki te zmniejszają ilość lodu tworzącego się w organizmie tych ochotek podczas zamarzania, a tym samym pomagają im przetrwać ten proces. Związki te stabilizują również białka i membrany, wiążąc się z nimi za pomocą wiązań wodorowych.

Belgica antarctica nie tylko toleruje niskie temperatury, lecz wręcz wymaga ich by przetrwać. W wyższych temperaturach ochotki te giną. Wystawienie larw na działanie łagodnych temperatur wynoszących +10 ° C wystarcza, by zabić je w ciągu tygodnia. Narażenie na temperatury wynoszące +30 ° C zabija je w ciągu kilku godzin.

Belgica antarctica jest odporny na częściowe wysuszenie. Może przetrwać utratę nawet 70% wody w organizmie.

Belgica antarctica żyje dwa lata. Zimowanie może nastąpić w każdym stadium. Pożywieniem larw są glony lądowe, w szczególności Prasiola crispa, mech, organiczne substancje szkodliwe i mikroorganizmy.

Osobniki dorosłe pojawiają się latem. Żyją one nie dłużej niż 10 dni. Samice kopulują z samcami w ciągu pierwszych dni swojego życia. Jaja składają przez kilka dni. Podobnie jak jest to w przypadku innych ochotek podczas rójki samce pojawiają się w dużych rojach.

Bliskim krewniakiem belgica antarctica jest występująca na Wyspach Crozeta Belgica albipes. Wyspy Crozeta położone są w południowej części Oceanu Indyjskiego mniej więcej w połowie odległości pomiędzy Antarktydą i Madagaskarem.

Zwalczanie ochotek

Problemy powodowane przez ochotki sprawiają, że niektórzy zadają sobie pytanie jak się pozbyć ochotek, jak wyeliminować ochotki, jak wytępić ochotki, jak zniszczyć ochotki, co zrobić żeby nie mieć ochotek. Na większą skalę ochotki mogą być zwalczane poprzez zamgławianie przeciwko ochotkom. Zamgławianie przeciwko ochotkom polega na wypuszczaniu do powietrza substancji chemicznej zabijającej ochotki mającej postać drobnych kropel.

Zwalczanie ochotek wygląda tak samo jak zwalczanie komarów przez zamgławianie lub zwalczanie kleszczy przez zamgławianie. Zamgławianie przeciwko ochotkom to skuteczny sposób na ochotki, a jednocześnie skuteczny sposób na komary i skuteczny sposób na kleszcze. Jeśli więc zastanawiacie się jaka jest skuteczna metoda na ochotki, skuteczna metoda na komary lub skuteczna metoda na kleszcze to odpowiedzią jest zamgławianie na ochotki, zamgławianie na kleszcze lub zamgławianie na komary.