Świat przyrody nie jest statyczny. Gatunki pojawiają się, znikają i zmieniają zasięg występowania. Ocieplanie się klimatu sprawia, że coraz więcej gatunków owadów, które w przeszłości występowały na obszarach tropikalnych pojawia się również w Polsce. W związku z ocieplaniem się klimatu oraz wpływem innych czynników na terenie Polski pojawiły się podczas ostatniego stulecia między innymi owady takie nie występujące wcześniej na terenie naszego kraju owady jak tarcznik cereusowiec, strąkowiec fasolowiec, zwójka siatkóweczka, pleśniakowiec lśniący, skośnik brzoskwiniaczek, kózka alpejska, mszyca ogórkowa, kobielatka kawowa, tarcznik oleandrowiec, gwiazdosz szklarniowiec, wołek ryżowy, wołek kukurydzowy, wełnowiec kaktusowy i wiele innych. Nie są to wszystkie nowe gatunki owadów, które pojawiły się w Polsce. Wymieniliśmy wyłącznie agrofagi czyli owady wyrządzające szkody w rolnictwie i to nie wszystkie.

Jednym z owadów, które pojawiły się w Polsce, a nie występowały wcześniej na jej terenie jest szubak smirnowa. Ten występujący dawniej wyłącznie w Afryce owad obecnie powszechnie występuje również w wielu rejonach Europy. W naszym artykule napiszemy czym jest szubak smirnowa, opiszemy rodzinę skórnikowatych do której jest on zaliczany, napiszemy jak wygląda szubak smirnowa, gdzie występuje szubak smirnowa, jak rozprzestrzenia się szubak smirnowca, co je szubak smirnowa, jak wygląda cykl rozwojowy szubaka smirnowa, jakie zniszczenia powoduje szubak smirnowa, jak zwalczać szubaka smirnowa, szubak jak się pozbyć, jak wyeliminować szubaka smirnowa, jak wytępić szubaka smirnowa i jak zniszczyć szubaka smirnowa.

Czym jest szubak smirnowa?

Szubak smirnowa jest synantropijnym chrząszczem z rodziny skórnikowatych. Szubak smirnowa jest szkodnikiem żerującym w domach, muzeach i innych budynkach. Szubaka smirnowa jako pierwszy opisał Rustem Devletovich Zhantiev w 1973 roku.

Rustem Devletovich Zhantiev

Rustem Devletovich Zhantiev urodził się 11 października 1937 roku. Jest rosyjskim naukowcem specjalizującym się w systematyce, ekologii, fizjologii komunikacji akustycznej, orientacji i neurofizjologii owadów. Napisał ponad 100 prac naukowych.
W 1960 roku ukończył Wydział Entomologii Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego. W latach 1960-1963 studiował na podyplomowym Wydziale Entomologii, a od 1963 do chwili obecnej na Uniwersytecie Moskiewskim. W 1982 roku został profesorem. W 1987 roku został laureatem nagrody państwowej Związku Radzieckiego. W tym samym roku otrzymał Medal “Weteran Pracy”. Od 1990 roku jest kierownikiem Katedry Entomologii Wydziału Biologii na Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym, gdzie w 1998 roku został profesorem emerytowanym.

Czym są skórnikowate ?

Skórnikowate to licząca około 1000 gatunków rodzina niewielkich chrząszczy o wydłużonych lub owalnych ciałach. W Polsce występuje około 40 gatunków skórnikowatych. W Polsce obok szubaka smirnowa najpowszechniejszymi gatunkami skórnikowatych są szubak dwukropek mrzyk dziewannowiec i skórek zbożowy.

Morfologia szubaka smirnowa

Osobniki dorosłe szubaka smirnowa mają od 2,3 do 4 milimetrów długości. Głowa i przedplecze osobników dorosłych szubaka smirnowa są ciemne, a pokrywy jasnobrunatne i pokryte żółto-złocistym owłosieniem. Samce szubaka smirnowa są mniejsze od samic. Larwy szubaka smirnowa są brązowe. Segmenty z których zbudowane są larwy są wyraźnie widoczne.

Rozprzestrzenianie się i występowanie szubaka smirnowa

Szubak smirnowa pochodzi z Afryki. W Afryce występuje on między innymi w Demokratycznej Republice Konga, Erytrei, Etiopii i Kenii. W krajach tych szubak smirnowa masowo występuje w gniazdach ptaków na przykład jerzyka małego i nietoperzy.

W Europie ten owad po raz pierwszy odkryty został w Moskwie przez E. S. Smirnowa któremu owad ten zawdzięcza swoją nazwę. W 1963 roku owad ten został zaobserwowany w Danii. W latach siedemdziesiątych XX wieku szubak smirnowa pojawił się w Wielkiej Brytanii, ale jak dostąd jedynymi Brytyjskimi miastami w których się pojawił są Londyn i Cambridge. W 1985 roku pierwszy osobnik tego owada został zaobserwowany w Niemczech w Meklemburgii.

W Polsce szubak smirnowa po raz pierwszy pojawił się w roku 2000. W chwili obecnej szubak smirnowa występuje w Europie Północnej, Środkowej i Wschodniej, ale jego europejski zasięg występowania cały czas rozszerza się na kolejne państwa. Poza Afryką i Europą szubak smirnowa występuje też w Omanie.

Na nowe terytoria szubak smirnowa najczęściej rozpowszechnia się z bagażami, towarami i meblami. Wewnątrz budynków szubak smirnowa może rozpowszechniać się między innymi poprzez rurociągi i przewody wentylacyjne.

Osobniki dorosłe szubaka bardzo dobrze latają dzięki czemu łatwo przemieszczają się pomiędzy budynkami.

W Europie nie zaobserwowano stałego występowania szubaka smirnowa poza pomieszczeniami. W Afryce z której pochodzi szubak smirnowa może występować za równo wewnątrz jak i na zewnątrz pomieszczeń.

Jak wspominaliśmy podejrzewa się, że wzrost zasięgu występowania szubaka smirnowa wynika z ocieplania się klimatu. W celu zbadania tego związku europejskie muzea i inne instytucje naukowe utworzyły międzynarodowy projekt badawczy.

Żerowanie szubaka smirnowa

Larwy szubaka smirnowa żywią się nasionami, suszonymi roślinami, mąką, suchą karmą zwierzęcą i produktami pochodzenia zwierzęcego takimi jak skóry, pióra i futra. Osobniki dorosłe szubaka smirnowa nie odżywiają się, lecz jedynie zużywają substancje zgromadzone w okresie larwalnym.

Cykl rozwojowy Szubaka Smirnowa

Optymalna temperatura rozwoju szubaka smirnowa to 24°C w związku z czym na terenie Polski owad ten występuje wyłącznie wewnątrz budynków. Pojedyncza samica szubaka składa około 50-60 jaj. Długość cyklu rozwojowego szubaka smirnowa uzależniona jest od ilości dostępnego pożywienia i temperatury panującej w miejscu w którym m miejsce rozwój szubaka smirnowa. W wyższych temperaturach i przy lepszym dostępie do żywności trwa on krócej. Najczęściej rozwój larw szubaka smirnowa trwa od 6 do 18 miesięcy. Larwy szubaka smirnowa żyją głównie w szczelinach. Mają one zółto-brązową barwę. Na końcu ciał larw szubaka smirnowa znajduje się pęk włosów. Po wylęgnięciu się z jaj larwy szubaka smirnowa mają około 0,5 milimetra długości. Przed przepoczwarzeniem osiągają od 8 do 10 milimetrów długości. Osobniki dorosłe szubaka smirnowa podobnie jak jest to w przypadku wielu gatunków owadów żyją znacznie krócej niż larwy bo tylko przez kilka tygodni, a ich głównymi zajęciami są poszukiwanie partnera i rozmnażanie. W poszukiwaniach partnera pomagają szubakom smirnowa feromony płciowe wydzielane przez gruczoły, które znajdują się obok żeńskich narządów płciowych samic.

Inne nazwy szubaka smirnowa

W Wielkiej Brytanii szubak smirnowa znany jest jako brown carpet beetle czyli brązowy chrząszcz dywanowy. Potocznie owad ten bywa też nazywany w Wielkiej Brytanii vodka beetle. Pochodzenia tej nazwy nietrudno się domyślić. Wywodzi się ona z podobieństwa nazwy szubaka smirnowa do nazwy jednej z marek wódki. Nazwę tą nadali temu owadowi pracownicy Brytyjskiego muzeum w którym znaleziono szubaka smirnowa w 1991 roku.

Straty powodowane przez szubaka smirnowa

Szubak smirnowa powoduje znaczne straty w muzeach w których niszczy herbaria oraz kolekcje owadów a także w miejscach w których znajdują się duże ilości futer, piór i wełny. W domach prywatnych szkody powodowane przez tego szkodnika polegają głównie na zanieczyszczaniu jedzenia odchodami i uszkadzaniu tkanin.

Zwalczanie szubaka smirnowa

Wyeliminowanie szubaka smirnowa jest bardzo trudne dlatego w celu zwalczenia tego owada najlepiej wezwać specjalistyczną firmę DDD. Jeśli chodzi o działania, które możemy podjąć samodzielnie to liczebność tego owada można zmniejszyć poprzez dokładne odkurzanie pęknięć i szczelin w których żyją larwy tego owada, ale całkowite pozbycie się szubaka smirnowa za pomocą tej metody jest bardzo mało prawdopodobne.

Jak odróżnić szubaka smirnowa od szubaka dwukropka ?

Szubak smirnowa często mylony jest ze swoim bliskim krewnym szubakiem dwukropkiem. Odróżnienie od siebie osobników dosrosłych szubaka dwukropka i szubaka smirnowa jest dość proste ze względu na znaczące różnice w ubarwieniu występujące pomiędzy nimi. Szubak dwukropek jest niemal w całości czarny z wyjątkiem dwóch białych punktów, po jednym na każdej z pokryw. Szubak smirnowa jest brązowy z wyjątkiem ciemniejszej, ale nie tak ciemnej jak w przypadku szubaka dwukropka głowy.

Larwy tych dwóch gatunków są niemal niemożliwe do odróżnienia. Obie są brązowe, maja wyraźnie segmentowane ciało zakończone licznymi włoskami, a ich ciała są zakrzywione.