Wśród szkodników wtórnych świerka bez wątpienia należy uwzględnić niewielkiego, ale za to bardzo niszczycielskiego chrząszcza, kornika drukarza.

Kornik drukarz – gatunek chrząszcza z podrodziny kornikowatych (Scolytinae). Dorosły osobnik charakteryzuje się walcowatym, owalnym kształtem oraz ciemnobrązową barwą. Pokryte są rdzawym owłosieniem i osiągają od 4-5 mm. Składają białe i owalne jaja z których wylęgają się larwy, które są charakterystycznie wygięte w łuk o białej barwie z żółtobrunatną głową. Po przepoczwarczeniu przybiera żółtą barwę.  Do kornikowatych należy także kornik ostrozębny (Ips acuminatus), kornik modrzewiowiec (Ips cembrae), kornik sześciozębny (Ips sexdentatus), kornik zrosłozębny (Ips duplicatus), kornik drukarczyk (Ips amitinus).

Rozród kornika drukarza

Samiec zakłada komorę godową w cieńszych partiach kory do której zwabia od 2 do 3 samic z którymi kopuluje. Po zapłodnieniu samice wygryzają chodniki macierzyste wypychając trocinki do komory godowej z której samiec usuwa je na zewnątrz. Okres ten trwa 2-3 tygodnie podczas którego samica zapładniana wielokrotnie składa od 30-80 jaj.

Rozwój jaja trwa 1-2 tygodni, po tym czasie wylęga się larwa która przystępuje do wygryzywania chodników odbiegających prostopadle od chodników macierzystych dochodzących do 4-6 cm. Wraz ze wzrostem larw dochodzi do poszerzania kanalików, które są zatkane ciemnobrunatną mączką. Po 3-4 tygodniach żerowania, larwy osiągają 5-7 mm i wygryzają kolebkę poczwarkową, co następuję w drugiej połowie czerwca.

Okres przejściowy larwy w młodego chrząszcza trwa 2-3 tygodni, po tym czasie przystępują do żeru uzupełniającego pod czas którego wygryzają nieregularne chodniki. W połowie lipca wybarwione osobniki opuszczają żerowiska by przystąpić do rójki.

Występowanie kornika drukarza

Kornik drukarz jest pospolicie spotykany w Polsce na terenach górzystych jaki i na nizinach, a szczególnie na Mazurach i Warmii. Szczególnie ulubionym żerowiskiem tego szkodnika jest świerk pospolity jak i również  sosna, jodła, limba i modrzew. Wybiera drzewa osłabione przez czynniki zewnętrzne tj. susza, zanieczyszczenia powietrza itp.

Sporadycznie dochodzi do ataku zdrowych drzew w lasach przekształconych gospodarczo. Gatunek ten zasiedla również surowiec niekorowany, drzewa obalone przez wiatr i śnieg. Występowaniu szkodnika sprzyja m.in.  łagodna zima, ciepła, sucha wiosna i lato.  Miejscem żerowania szkodnika są zewnętrzne warstwy drewna, a więc łyko i miazga. Miazga- tkanka twórcza powodująca przyrost na grubość łodyg i korzeni.

Natomiast łyko-żywa tkanka roślinna niejednorodna ,wewnętrzna warstwa kory odpowiadającą za przewodzenie związków organicznych, powstałych w procesie fotosyntezy z górnych partii drzewa w kierunku korzeni. W przypadku znaczącego naruszenia tych tkanek, dochodzi do zamierania drzew.

Przy zmasowanym ataku korników drzewo nie ma szans i mimo początkowej obrony po przez zalewanie żywicą wygryzień przegrywa walkę. Sposobem na rozpoznanie obecności kornika jest spływająca żywica, drobne, brunatne trocinki w pobliżu pnia, a w zaawansowanym stadium dochodzi do odstawania kory, brunatnienia i osypywania się igieł.

Zwalczanie kornika drukarza

Leśnicy wycinają i wywożą drzewa zasiedlone przez korniki. Usuwają te drzewa przed odlotem korników, by zabezpieczyć w ten sposób inne drzewa. Zdarza się również, że całkowite pozbycie się szkodnika w ten sposób jest niemożliwe, należy wtedy okorować drzewo i spalić korę. Stosuje się również różnego rodzaju pułapki, w tym pułapki z syntetycznym feromonem agregacyjnym. Do naturalnych wrogów należy dzięcioł jak i grzyby owady drapieżne i warunki atmosferyczne.

Opracował:

mgr Michał Sławiński

Specjalista ds. Korozja biologiczna drewna
tel. 533 351 157
e-mail: m.slawinski@corneco.pl