Rozkruszek polowo-magazynowy (Acarus farris) jest roztoczem z rodziny rozkruszkowatych. Jest on groźnym szkodnikiem magazynowym żerującym na ziarnach w tym między innymi na pszenicy.
Rozkruszek polowo-magazynow – opisanie i historia szkodnika
Rozkruszek magazynowy opisywany był dwukrotnie. Po raz pierwszy ten mały robaczek opisany został w 1905 roku. Opisał go wtedy holenderski zoolog Antoon Cornelis Oudemans uważany za twórcę kryptozoologii w związku z opublikowaniem książki Wielki Wąż Morski w której dokonał on analizy doniesień o spotkaniach z legendarnym wielkim wężem morskim. Mimo opisania przez wspomnianego badacza przez wiele rozkruszek polowo-magazynowy uważany był za jeden gatunek z rozkruszkiem mącznym. Ponowne opisanie rozkruszka polowo- magazynowego miało miejsce w 1964 roku. Wtedy też ten mały robaczek uznany został za odrębny od rozkruszka mącznego gatunek.
Rozkruszek mączny a rozkruszek polowo-magazynowy – różnice
Rozkruszek polowo-magazynowy jest blisko spokrewniony z lepiej znanym i znacznie bardziej rozpowszechnionym rozkruszkiem mącznym. Pisząc o rozkruszku polowo-magazynowym warto zatem przyjrzeć się różnicom pomiędzy tymi dwoma gatunkami rozkruszków. Różnice te dotyczą wyglądu, wrażliwości na warunki zewnętrzne i biologii.
Na początek przyjrzyjmy się różnicom w wyglądzie. Organ pseudostigmalny rozkruszka mącznego w przeciwieństwie do rozkruszka polowo-magazynowego ma cienką oś. Na grzbietowej stronie jego ciała znajdują się krótkie szczecinki. Na stopach I oraz II pary odnóży u nasady pazurka znajduje się niewielki kolec. Jest on skierowany w stronę pazurka od którego jest on o połowę krótszy. Bardzo często u rozkruszka polowo-magazynowego pojawia się stadium deutonimfy czyli hypopus ruchomy. Deutonimfa rozkruszka polowo-magazynowego ma krótkie szczecinki na stronie grzbietowej. Szczecinki te nie sięgają do podstawy sąsiednich szczecin.
Podstawowa różnica pomiędzy rozkruszkiem mącznym i rozkruszkiem polowo- magazynowym dotyczy jednak nie wyglądu, lecz preferowanej wilgotności powietrza, która w przypadku rozkruszka polowo-magazynowego jest dużo wyższa niż jest to w przypadku rozkruszka mącznego. Na przykład przy wilgotności powietrza wynoszącej 80% i temperaturze wynoszącej 25 ° Celsjusza samice rozkruszka mącznego składają 230 jaj podczas gdy samice rozkruszka polowo-magazynowego zaledwie 28 jaj. Zwiększenie wilgotności o zaledwie 5% do 85% powoduje kilkukrotne zwiększenie płodności samicy rozkruszka polowo-magazynowego. W takich warunkach składa ona do 112 jaj.
Rozwój i rozmnażanie szkodnika
Do rozwoju rozkruszek polowo magazynowy potrzebuje temperatury wynoszącej co najmniej 3 ° Celsjusza, lecz nie więcej niż 31 ° Celsjusza i wilgotności powietrza wynoszącej co najmniej 74%. Optymalne warunki rozwoju rozkruszka polowo-magazynowego to wilgotność powietrza wynosząca 89% i temperatura wynosząca 20 ° Celsjusza. W takich warunkach samica rozkruszka polowo-magazynowego składa do 150 jaj, rozwój rozkruszka polowo-magazynowego na zarodkach pszennych trwa 11 dni, a śmiertelność w przypadku braku naturalnych wrogów wynosi zaledwie 6%.
Występowanie rozkruszka polowo-magazynowego
Rozkruszek polowo-magazynowy spotykany jest jak sama nazwa wskazuje na terenie pól i magazynów. Na terenie pól ten mały robaczek pojawia się znacznie częściej niż blisko z nim spokrewniony rozkruszek mączny. Do magazynów zbożowych rozkruszek polowo-magazynowy trafia z ziołami, ziarnem zbóż i innymi nasionami.