szkodniki zbo a w m ynie

Ponadto do młynów często dowożone są duże ilości zboża pochodzącego od różnych producentów co sprawia, ze prawdopodobieństwo przywleczenia szkodników z zewnątrz jest w ich przypadku bardzo wysokie. Wystarczy, że szkodniki znajdą się tylko w jednym skierowanym do młyna transporcie by zadomowiły się one w nim na dłużej.

Szkodniki żerujące w młynach żywią się głównie ziarnem nie oznacza to jednak, że ich upodobania żywieniowe są identyczne. Niektóre z nich żywią się wyłącznie warstwą aleuronową lub zarodkiem. Inne preferują bielmo.

Wiele spośród szkodników występujących w młynach unika światła. W związku z tym żerują one w głębszych warstwach ziarna, co utrudnia ich wykrycie i prowadzi do zagrzewania się ziarna. Tak jest miedzy innymi w przypadku wołka zbożowego.

Szkodniki występujące w młynach

Jeśli chodzi o gatunki szkodników występujących na terenie młynów to ich skład gatunkowy jest podobny do składu gatunkowego szkodników występujących na terenie magazynów w których przechowywane jest zboże lub mąka.

Szkodniki żerujące na terenie młynów możemy podzielić na trzy grupy według ich przynależności systematycznej. Grupy te to owady, roztocza i gryzonie. Na początek przyjrzyjmy się wybranym przedstawicielom pierwszej z tych grup, a mianowicie owadom.

Wołek zbożowy w młynie

Wołek zbożowy jest najpowszechniejszym szkodnikiem występującym na terenie młynów.

Osobniki dorosłe wołków zbożowych są smukłe i mają do 4 milimetrów długości. Kolor osobników dorosłych wołków zbożowych uzależniony jest od ich wieku. Osobniki młodsze wołków zbożowych są jasnobrązowe, a starsze osobniki wołków zbożowych są czarne i lekko połyskują. Głowa wołka zbożowego wyciągnięta jest w ryjek. U samców wołków zbożowych ryjek jest krótszy i grubszy, ale poza tym różnice pomiędzy samcami wołków zbożowych i samicami wołków zbożowych nie są szczególnie duże.

Wołki zbożowe najczęściej żerują na zbożach i produktach powstających z ich przemiału, a poza nimi również na suszonych owocach oraz na żołędziach. Masa ziarna zjadanego przez larwy wołków zbożowych podczas ich rozwoju dwunastokrotnie przekracza masę osobników dorosłych wołków zbożowych, które rozwiną się z tych larw.

Wołek zbożowy w młynie

Łączenie się w pary osobników dorosłych wołków zbożowych następuje wkrótce po ich wyjściu ze stadium poczwarki. Kilka dni później rozpoczyna się składanie jaj przez samice wołków zbożowych. Ilość jaj składanych przez nie dziennie jest zróżnicowana. Może ona wynosić od 1 do 9. Jaja składane są przez samice wołków zbożowych wewnątrz ziaren poprzez wygryzione przez nie otwory. W pojedynczym ziarnie składane jest przez samicę jedno jajo. Po złożeniu jaja otwór w ziarnie zasklepiany jest przez samice. W ciągu swojego życia pojedyncza samica składa około 150 białych jaj. Składane są one przy temperaturach wynoszących od 10 do 34 stopni Celsjusza. Po upływie 4 dni od złożenia z jaj wylęgają się beznogie larwy wołka zbożowego. Ich rozwój następuje wewnątrz ziaren. Wewnątrz ziaren następuje również trwające dziewięć dni przepoczwarzenie się larw wołka zbożowego. Dopiero po upływie kilku dni od przekształcenia się w osobnika dorosłego wołki zbożowe opuszczają ziarna w których następował ich rozwój. Całkowity czas rozwoju pokolenia wynosi 35 dni jeśli odbywał się on w optymalnych dla wołka zbożowego warunkach na które składa się wysoka wilgotność i wynosząca 26 stopni Celsjusza temperatura. Życie przeciętnego wołka zbożowego trwa około 5 miesięcy. Ilość pokoleń wołków zbożowych rozwijających w ciągu roku wynosi w Polsce od 2 do 3.

Jeśli temperatura nie przekracza 10 stopni Celsjusza wołki zbożowe przestają składać jaja. Jeśli temperatura spadnie poniżej 6 stopni Celsjusza przestają się one poruszać, a w temperaturach minusowych giną. Czas po którym giną wołki zbożowe przebywające w ujemnych lub bliskich zera temperaturach uzależniony jest od tego jak bardzo jest zimno. Przy temperaturze wynoszącej 0 stopni Celsjusza wołki zbożowe giną dopiero po upływie 67 dni. Wraz ze spadkiem temperatur spada czas przez który wołki zbożowe mogą przeżyć w danej temperaturze. Na przykład przy temperaturze wynoszącej  -9 stopni Celsjusza są to dwa tygodnie, a przy -15 stopniach jest to 19 godzin.

Mól ziarniak (Nemapogon granella) – szkodniki występujące w młynach

Mól ziarniak występuje w leżących w strefie klimatu umiarkowanego rejonach Ameryki Północnej, Ameryki Południowej i Europy. Żerują jedynie larwy mola ziarniaka. Osobniki dorosłe nie odżywiają się.

Pojedyncza samica mola ziarniaka składa do stu żółtawych, owalnych jajeczek z których po upływie kilkunastu dni wylegają się osiągające 10 milimetrów biało-żółte gąsieniczki. Stadium gąsieniczki trwa 8 miesięcy. Pod wpływem ujemnych temperatur panujących w miesiącach zimowych następuje przeobrażenie larw mola ziarniaka. Larwy mola ziarniaka, które nie będą przebywać w ujemnych temperaturach nie przeobrażą się. Rozpoznanie obecności larw mola ziarniaka nie jest trudne. Świadczą o niej łączące nasiona pajęczynki.

Mól ziarniak młyn

Ćwiczyn płaski (Palorus depressus F.)

Ćwiczyn płaski zaliczany jest do rodziny czarnuchowatych. Dorosłe osobniki tego owada mają od 3 do 5 milimetrów długości. Są czerwonawe, mają wydłużone, płaskie ciała i okrągłe oczy. Głowa oraz przedplecze ćwiczynów płaskich pokryte są punktami. Czułki ćwiczyna płaskiego są krótkie i lekko rozszerzają się ku końcom. Szerokość pokryw taka sama jak przedplecza, a długość dwa razy większa od jego szerokości. Ćwiczyn płaski występuje w niemalże całej Europie. Oprócz młynów pojawia się również w magazynach oraz owocnikach hub i pod korą martwych drzew. Obok ćwiczyna płaskiego w młynach pojawiają się również blisko z nim spokrewnieni Palorus ratzeburgii i Palorus subdepressus.

Rogatek spichrzowy (Gnathocerus cornutus)

Rogatek spichrzowy żeruje głównie w zbożu i jego przetworach. Jest lśniąco rdzawy. Ma od 3,5 do 4,5 milimetrów długości. Czułki rogatka spichrzowego składają się z segmentów, których długość zwiększa się ku końcowi. Do Polski trafia on głównie przywożony z cieplejszych krajów Europy. W Polsce generalnie rzecz biorąc jest za zimno dla tego owada, ale może on przeżyć jeśli trafi do ogrzewanego miejsca takiego jak na przykład młyn. Cykl rozwojowy rogatka spichrzowego trwa około pół roku, a jego długość uzależniona jest od temperatury powietrza. Składanie jaj trwa u rogatka spichrzowego aż 8 miesięcy. W tym czasie samica składa od 2 do 3 jaj dziennie.

Ukrytek mauretański (Tenebroides mauritanicus)

Ukrytek mauretański należy do rodziny Trogossitidae. Ma on od 6 do 11 milimetrów długości. Może mieć różne barwy począwszy od jasno-brązowej aż po brunatno-czarną. Spodnia część ciała ukrytka mauretańskiego oraz czułki i odnóża są znacznie jaśniejsze od reszty ciał tych zwierząt. Głowa błyszcząca, punktowana, szeroka, spłaszczona i kulista. Na końcu czułków trójczłonowa buławka. Przedplecze błyszczące i punktowane. Obok młynów ukrytek mauretański pojawia się również w magazynach i piekarniach. Czasami spotykany jest również w gołębnikach i gniazdach bocianów. Długość cyklu rozwojowego tego owada silnie uzależniona jest od warunków zewnętrznych spośród których największy wpływ na jego długość ma temperatura. Cykl ten trwa 40-1200 dni. Składanie jaj przez samice ukrytka mauretańskiego trwa kilka miesięcy podczas których składają one ich około 500.  Larwy ukrytka mauretańskiego są biało-brunatne. Jedynie ich głowa, a także znajdujące się na przedtułowiu płytki i hakowate rogi zlokalizowane na końcu ciała są czarne. Wykrycie larw ukrytka mauretańskiego jest dość trudne ponieważ nie lubią one światła w związku z czym ich żerowanie najczęściej odbywa się w głębszych partiach produktów. Podczas rozwoju larwy ukrytka mauretańskiego kilkakrotnie linieją. Najczęściej ma to miejsce od 3 do 4 razy, ale może odbywać się również więcej razy jeśli rozwój jest dłuższy. Larwy ukrytka mauretańskiego osiągają do 19 milimetrów długości. Komory poczwarkowe budują one w miękkim drewnie i zakamarkach znajdujących się poza ich żerowiskami. Osobniki dorosłe ukrytka mauretańskiego żyją dość długo jak na owady bo od dwóch do trzech lat. Podstawą diety ukrytka mauretańskiego są ziarna zbóż oraz produkty, które z nich powstają. W miejscach w których się pojawia powoduje on duże szkody. Ukrytek mauretański cechuje się wysoką odpornością na brak pokarmu, która jest tym wyższa im niższe temperatury panują w miejscu w którym przebywa.

Na szczęście w Polsce ukrytek mauretański występuje dość rzadko ponieważ niskie temperatury panujące w Polsce przyczyniają się do wydłużenia jego okresu rozwojowego, a tym samym do zmniejszenia tempa jego rozmnażania się.

Wymiecinek drobny (Enicmus minutus L.)

Wymiecinek drobny zaliczany jest do rodziny wymiecinkowatych. Ma od 1 do 2,5 milimetrów długości. Jego odnóża i czułki są czerwone, a reszta ciała może przyjmować barwę od czarnej po brązową. Głowa wymiecinka drobnego jest matowa. Przedplecze duże, lśniące i sercowate. Pokrywy owalne i pokryte wieloma głębokimi zagłębieniami. Owad ten spotykany jest w całej Europie. Jeśli chodzi o zasięg występowania tego szkodnika w Polsce to nie jest on dokładnie poznany niemniej uważa się, że występuje on na terenie całej Polski z wyjątkiem wysokich gór. Wymiecinek drobny często występuje w młynach i magazynach, gdzie żeruje on na ziarnach zbóż i powstających z nich produktach. Poza młynami występuje również na terenach leśnych i w pomieszczeniach gospodarskich.

Myszy

Drugą grupą szkodników występujących na terenie młynówgryzonie, a mianowicie myszy i szczury.

Myszy są jednymi z najszerzej rozpowszechnionych na świecie organizmów. Występują niemal wszędzie tam gdzie człowiek w tym zwłaszcza w miejscach w których tak jak w młynach znajdują się duże ilości ziarna i produktów jego przemiału. Myszy niszczą znaczącą część produkowanych przez człowieka produktów rolnych.

Myszy mają od 70 do 100 milimetrów długości i od 6 do 40 gramów wagi. Spodnia część ich ciała jest biaława lub szarożółta, a wierzchnia brunatnawoszara lub żółtawa. Na wolności żyją one do 18 miesięcy. Rozmnażanie się myszy jest wyjątkowo szybkie. Dojrzałość płciową osiągają one już po 6 tygodniach od narodzin. Po trwającej do trzech tygodni ciąży samica rodzi od 1 do 12 młodych. W ciągu roku może nastąpić do dziesięciu miotów. Podstawą diety myszy jest pokarm roślinny taki jak między innymi łatwo dostępne na terenie młynów ziarna i produkty powstające z ich przemiału.

Szczury

Bliskimi krewnymi myszy są szczury. Wśród ssaków liczebnością i powszechnością występowania ustępują one jedynie wspomnianym wcześniej myszom i człowiekowi.

Szczury nie mają najlepszego wzroku bardzo wyostrzone są za to ich pozostałe zmysły. Poruszają się głównie dzięki zmysłowi dotyku którego receptorami są znajdujące się na powierzchni całego ich ciała włosy czuciowe. Bardzo czuły jest również zmysł smaku szczurów oraz zmysł kinestetyczny umożliwiający im zapamiętywanie otoczenia co umożliwia szczurom swobodne poruszanie się w nim.

Podobnie jak jest to w przypadku myszy aktywność szczurów przypada głównie na godziny nocne.

Szczury są zwierzętami wyjątkowo sprawnymi fizycznie. Mogą wykonywać skoki na wysokość do 50 centymetrów i do 100 centymetrów do przodu. Świetnie pływają i wspinają się zwłaszcza w wąskich przejściach pomiędzy dwoma powierzchniami. Silne zęby szczurów umożliwiają im przegryzanie się nawet przez stosunkowo twarde materiały.

W Polsce występują dwa gatunki szczurów. Są to szczur wędrowny znany również jako szczur kanałowy, szczur śniady, szczur brązowy lub szczur okręgowy oraz szczur śniady.

Roztocza

Ostatnią grupą szkodników występujących na terenie młynów szkodników są roztocza. Na terenie młynów występują przede wszystkim roztocza należące do rodziny rozkruszkowatych i roztoczkowatych.

Rozkruszek mączny

Najpowszechniejszym przedstawicielem rodziny rozkruszkowatych jest rozkruszek mączny.

Samice rozkruszka mącznego mają 0,5 milimetra długości. Samce są nieco mniejsze. Mają one od 0,3 do 0,4 milimetra długości. Różnice pomiędzy płciami dotyczą również kształtu ciał. Samice są jajowate lub owalne, a samce wrzecionowate. Samice rozkruszka mącznego są bardziej zgrubiałe od samców rozkruszka mącznego ponieważ ich ciało wypełnione jest jajami.

U młodszych osobników rozkruszka mącznego kutikula jest cienka i przezroczysta. Dopiero u starszych osobników staje się ona grubsza i mlecznobiała z wyjątkiem brązowofioletowych narządów gębowych oraz odnóży. W okolicach IV pary odnóży rozkruszka mącznego znajdują się gruczoły łojowe. Gruczoły te silniej rozwinięte są u starszych osobników rozkruszków mącznych w tym zwłaszcza u samic rozkruszków mącznych. Ciało rozkruszka mącznego pokryte jest szczecinkami. Spośród nich dłuższe są dwie pary znajdujące się na końcu jego ciała. Szczękonóża rozkruszka mącznego mają kształt gruszkowaty. Na wewnętrznej stronie obu członów szczękonóży rozkruszków mącznych znajdują się liczne ząbki. Dwuczłonowe nogogłaszczki rozkruszka mącznego są słabo wykształcone. Odnóża krótkie, silnie zbudowane i okryte krótkimi szczecinkami. Stopy pokryte błoniastym fałdem skórnym.

Jaja rozkruszka mącznego są gładkie, owalne i błyszczące. Mają one 0,14 milimetra długości i 0,09 milimetra szerokości. Zazwyczaj jaja otoczone są lepką substancją  wydzielaną przez samice rozkruszka mącznego. Niemal przezroczyste larwy rozkruszka mącznego mają 0,2 milimetra długości i 0,1 milimetra szerokości. U podstawy I pary odnóży rozkruszka mącznego znajdują się mające maczugowaty kształt pałeczki brzuszne. Protonimfa rozkruszka mącznego ma 0,29 milimetra długości i 0,15 milimetra długości. Tritonimfa rozkruszka mącznego ma 0,4 milimetra długości i 0,2 milimetra szerokości. Różnice w budowie pomiędzy wspomnianymi stadiami rozwojowymi są niewielkie. Dopiero kolejne stadium rozwojowe rozkruszka mącznego czyli deutonimfa znana również jako hypopus ruchomy znacząco różni się od wcześniejszych. Hypopus rozkruszka mącznego jest spłaszczony i jajowaty. Na jego stronie grzbietowej znajdują się grube i długie szczecinki. Odnóża hypopusa krótkie. Stopy zakończone ostrym pazurkiem pozbawionym błoniastego przedstopia. Na stronie brzusznej tarcza czepna wyposażona w pięć par przyssawek.

Składanie jaj przez samice rozkruszka mącznego odbywa się na produktach na których rozwijać się będą larwy rozkruszka mącznego. W ciągu swojego życia samice wielokrotnie kopulują. Samica składa jaja przez całe swoje życie z przerwami podczas których intensywnie żeruje. Dziennie samica składa od 1 do 20 jaj, a w ciągu życia do 200.

Obok rozkruszka mącznego na terenie młynów mogą pojawiać się też inne gatunki rozkruszków takie jak rozkruszek polowo-magazynowy, rozkruszek drobny, rozkruszek wydłużony, rozkruszek serowy, i rozkruszek korzeniowy.

roztoczkowate

Na terenie młynów możemy spotkać również spokrewnionych z rozkruszkami przedstawicieli innej rodziny roztoczy, a mianowicie rodziny roztoczkowatych takimi jak roztoczek owłosiony, roztoczek domowy, roztoczek nagi, roztoczek brunatny i roztoczek suszowy.

Straty powodowane przez szkodniki w młynach

Straty powodowane przez szkodniki w młynach wynikają z kilku czynników. Pierwszym i najbardziej oczywistym z nich jest zmniejszanie się masy ziarna i mąki na skutek zjadania tych produktów przez szkodniki. Nie to jest jednak największym problemem powodowanym przez szkodniki w młynach. Dużo poważniejszym problemem jest zanieczyszczanie zboża i mąki przez szkodniki za pomocą kału, włosów, wylinek oraz martwych osobników. Zanieczyszczenia te powodują znaczący spadek jakości ziarna. Zanieczyszczone w ten sposób ziarno, a także produkty, które z niego powstaną mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia konsumentów. Ponadto szkodniki powodują zagrzewanie i zawilgacanie zboża oraz zakażają je bakteriami i grzybami.

Ze szczególnie dużym zagrożeniem wiąże się zagrzewanie produktów. Powodowane jest ono przez poruszanie się owadów ich oddychanie i wydalanie przez nie produktów. Zagrzewanie się ziarna sprzyja rozwojowi negatywnie wpływających na jakość ziarna i produktów, które z nich powstają bakterii i grzybów. Ułatwia też ono żerowanie szkodników preferujących wysokie temperatury takich jak na przykład roztocze.

Jak się pozbyć szkodników z młyna

Szkodniki nie są na terenie młynów szczególnie pożądane w związku z czym na terenie każdego młyna powinny być podejmowane działania mające na celu zapobieżenie pojawieniu się w nim szkodników i pozbycie się szkodników, które się w nim pojawiły lub przynajmniej zmniejszenie ich liczebności.

Jak się pozbyć myszy z młyna, jak się pozbyć szczurów z młyna

Na początek przyjrzyjmy się działaniom profilaktycznym, które można podjąć aby na terenie młyna nie było gryzoni.

Istnieje szereg czynności, które można podjąć na terenie młyna aby stał się on dla gryzoni mniej przyjazny. Trudno wyeliminować w młynie źródło pożywienia szkodników można jednak wyeliminować znajdujące się na jego terenie źródła wody. Warto też przyciąć znajdującą się w okolicach trawę i inną roślinność, które dają gryzoniom schronienie oraz chronią je przed słońcem. Warto również zadbać o właściwą gospodarkę odpadami na terenie młyna. Przede wszystkim oznacza to usunięcie z terenu młyna wszelkich śmieci. Nowo powstające odpadki powinny być gromadzone w regularnie opróżnianych kubłach na śmieci. Kubły na śmieci powinny być odpowiednio duże i mieć szczelne pokrywy uniemożliwiające szczurom dostęp do ich wnętrza.

Zwalczanie szkodników w młynach

Jeżeli chodzi o metody zwalczania szkodników w młynach to są one bardzo podobne do metod stosowanych w celu zwalczania szkodników występujących w magazynach zbożowych. Jest tak ponieważ w obu tych miejscach występują podobne gatunki szkodników i znajdują się w nich te same produkty.

Jeśli chodzi o zwalczanie gryzoni to w młynach powinien być wdrożony program zwalczania tych zwierząt którego podstawą powinny być odpowiednio umiejscowione stacje deratyzacyjne w których wykładana będzie trutka na szczury. Stacje te powinny być na bieżąco monitorowane i uzupełniane.

Owady latające występujące na terenie młynów zwalczać można za pomocą lamp lepowych z wymiennymi lepami. Jest to skuteczny sposób na zwalczanie omacnicy w młynach, zwalczanie mola ziarniaka w młynach i zwalczanie mklika mącznego w młynach.

Jeśli szkodniki znajdują się w zbożu można zwalczyć je poprzez gazowanie zboża. Podczas gazowania zboża żerujące w nim szkodniki zwalczane są za pomocą fosforowodoru. Gazowanie fosforowodorem to skuteczny sposób na zwalczanie owadów w zbożu, zwalczanie roztoczy w zbożu, zwalczanie wołka zbożowego w zbożu, zwalczanie mola ziarniaka w zbożu, zwalczanie, zwalczanie trojszyka w zbożu, zwalczanie rozkruszka mącznego w zbożu, zwalczanie mącznika młynarka w zbożu, zwalczanie skórka zbożowego w zbożu i zwalczanie szkodników w zbożu innych niż wcześniej wymienione.

Niewłaściwie przeprowadzone zwalczanie szkodników w młynach może być nieskuteczne lub co gorsza niebezpieczne ponieważ używane do tego celu substancje np. trutka na szczury mogą przedostać się do zboża lub produktów które z niego powstaną. Z tego powodu zwalczanie szkodników w młynach zawsze powinno być przeprowadzane przez profesjonalistów mających doświadczenie w zwalczaniu szkodników w miejscach w których produkowana, przetwarzana lub magazynowana jest żywność. Takimi profesjonalistami są pracownicy firmy insektpol. Firma insektpol posiada wieloletnie doświadczenie w zwalczaniu szkodników żerujących w zakładach zajmujących się produkcją żywności. Skutecznie zwalczamy wszystkie gatunki szkodników występujących w młynach.