Nornica – Jak wygląda i czym się żywi?

Nornica – kompendium wiedzy

Nornica to niewielki gryzoń z rodziny chomikowatych, występujący w wielu regionach Europy i Azji. Choć często bywa mylona z myszami polnymi, w rzeczywistości jest zupełnie innym gatunkiem o odmiennym wyglądzie, zachowaniu i zwyczajach żywieniowych. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem nornicy w Polsce jest nornica ruda, znana również jako nornik rudy, czyli Myodes glareolus. Gryzoń ten jest ważnym elementem ekosystemów leśnych i łąkowych, jednak w niektórych sytuacjach może stać się również uciążliwy dla człowieka – zwłaszcza w ogrodach, gdzie potrafi wyrządzać szkody.

Nornica żyje głównie w gęstej roślinności, w lasach, na polanach, wrzosowiskach, a także na terenach zarośniętych krzewami. Jej obecność jest szczególnie widoczna tam, gdzie gleba sprzyja kopaniu podziemnych korytarzy, a pokarm jest łatwo dostępny. Warto poznać, czym charakteryzuje się nornica, jak wygląda jej tryb życia, jakie są jej preferencje żywieniowe i jak można ograniczyć szkody, które może wyrządzać w ogrodach. Poniższy artykuł szczegółowo omawia wygląd, zachowanie, dietę i sposoby zwalczania nornic.

Co to jest nornica?

Nornica to mały ssak z rodzaju Myodes, reprezentujący rodzinę chomikowatych. Jest szeroko rozpowszechniona na terenie Europy, w tym w Polsce, gdzie stanowi jeden z najczęściej występujących gatunków drobnych gryzoni. Ze względu na swoje niewielkie rozmiary i podobieństwo do myszy, nornica bywa często z nimi mylona. W rzeczywistości wyróżniają ją charakterystyczne cechy, takie jak bardziej masywne ciało, krótszy ogon, gęste futro oraz zaokrąglone, niewielkie uszy.

Nornice są zwierzętami terytorialnymi. Samice zazwyczaj zajmują stosunkowo niewielkie obszary, których pilnują przed innymi samicami, natomiast samce mogą przemieszczać się po większym terenie. Zasięg terytorium samca często pokrywa się z obszarami należącymi do kilku samic, co ułatwia mu dostęp do partnerek podczas sezonu rozrodczego. Nornice prowadzą głównie nocny tryb życia, jednak w okresach zwiększonej aktywności pokarmowej – na przykład przed zimą – można je spotkać również o zmierzchu i o świcie.

W ciągu dnia nornice odpoczywają w ukryciu. Ich kryjówki mogą znajdować się pod powierzchnią ziemi, w norach wykopanych samodzielnie lub przejętych po innych zwierzętach. Często ukrywają się również pod korzeniami drzew, w gęstych zaroślach, stertach liści czy wśród kamieni. Ich nory są zazwyczaj rozbudowane, zawierają różne tunele i pomieszczenia, w których nornice przechowują pokarm, odpoczywają oraz wychowują młode.

Nornice komunikują się ze sobą za pomocą dźwięków, sygnałów wizualnych, dotykowych oraz feromonów. Feromony odgrywają istotną rolę w oznaczaniu terytorium, rozpoznawaniu osobników i procesie rozmnażania. W razie zagrożenia nornica może zastosować strategię obronną polegającą na udawaniu martwej. Ten instynktowny mechanizm ma na celu zmylenie drapieżnika.

Samice nornic mogą mieć kilka miotów w ciągu roku, najczęściej od wiosny do wczesnej jesieni. W jednym miocie rodzi się zwykle od trzech do sześciu młodych. Po około trzech tygodniach młode nornice są już na tyle samodzielne, aby opuścić gniazdo i rozpocząć samodzielne życie. Rozwój populacji nornic może przebiegać bardzo szybko, zwłaszcza w sprzyjających warunkach środowiskowych, co bywa problemem na terenach rolniczych i ogrodniczych.

Podejrzewasz, że masz myszy w domu? Sprawdź jak je wypędzić i czym jest deratyzacja.

Jak wygląda nornica – jak nie pomylić jej z myszą polną?

Wygląd nornicy jest bardzo charakterystyczny, choć na pierwszy rzut oka przypomina ona nieco mysz polną. Różnice są jednak łatwe do zauważenia, jeśli wiemy, na co zwrócić uwagę. Nornica ma długość ciała od około 8 do 10 centymetrów, natomiast jej ogon mierzy od 3 do 5 centymetrów. Jest zatem wyraźnie krótszy niż u wielu gatunków myszy, co stanowi jedną z najłatwiejszych cech rozpoznawczych.

Ciało nornicy jest zgrabne, ale muskularne. Dzięki temu zwierzę może szybko biegać i sprawnie drążyć korytarze w ziemi. Futro nornicy jest gęste, miękkie i zazwyczaj rudo-brązowe na grzbiecie, a jaśniejsze na brzuchu. Spód ciała bywa szaro-biały lub lekko żółtawy. Gęstość futra jest większa niż u myszy, co pomaga nornicy w utrzymaniu odpowiedniej temperatury ciała, szczególnie w okresie chłodniejszej pogody.

Uszy nornicy są krótkie, zaokrąglone i pokryte włosami. To odróżnia je od myszy, których uszy są bardziej wydłużone i mniej owłosione. Nornica ma stosunkowo duże, czarne i błyszczące oczy, które pomagają jej poruszać się w ciemności. Węch jest jej najważniejszym zmysłem – nos nornicy jest niewielki, różowawy i wilgotny, idealnie przystosowany do wykrywania zapachów i rozpoznawania śladów feromonów.

Ogon nornicy jest dobrze owłosiony i ma kolor podobny do barwy grzbietu. Jego długość stanowi średnio około jednej trzeciej długości ciała, co jest kolejną cechą odróżniającą nornicę od typowych myszy, które mają długie, cienkie ogony. Nogi nornicy są krótkie, ale silne, z ostrymi pazurami umożliwiającymi sprawne kopanie ziemi i wspinanie się po korzeniach czy mchu.

Ogólnie rzecz biorąc, nornica ma wygląd bardzo dobrze przystosowany do życia w leśnym podłożu, wśród liści i roślinności. Jej maskujące ubarwienie sprawia, że trudno dostrzec ją w naturalnym środowisku, co stanowi skuteczne zabezpieczenie przed drapieżnikami.

Co je nornica?

Nornica jest zwierzęciem wszystkożernym, jednak jej dieta jest przede wszystkim roślinna. Odżywianie nornicy zależy od dostępności pokarmu w danym środowisku, a także od pory roku. Poniżej przedstawiono szczegółową listę tego, co może znajdować się w jej diecie.

• Nasiona i owoce stanowią podstawę żywienia nornicy w okresie wiosny, lata i jesieni. Zwierzę chętnie zjada nasiona drzew liściastych, takich jak buk czy dąb, a także nasiona traw i roślin zielnych. Owoce leśne, takie jak jagody, maliny, jeżyny czy borówki, również są częstym składnikiem jej pożywienia.
• Owady są ważnym uzupełnieniem diety nornicy. Gryzoń ten zjada chrząszcze, motyle, larwy owadów oraz inne drobne bezkręgowce. Dzięki temu może dostarczyć sobie niezbędnych białek, które są szczególnie ważne w sezonie rozrodczym i podczas wychowywania młodych.
• Drobne zwierzęta, takie jak ślimaki, dżdżownice czy pająki, również mogą stanowić element diety nornicy. Dzięki różnorodności pokarmu nornica potrafi dobrze przystosować się do różnych siedlisk i warunków środowiskowych.
• Młode pędy i liście roślin są dla nornicy szczególnie atrakcyjne wiosną, kiedy świeża roślinność jest łatwo dostępna. To właśnie wtedy nornice mogą wyrządzać największe szkody w ogrodach i sadach, podgryzając młode rośliny oraz ich korzenie.
• Grzyby również są częścią diety nornicy, zwłaszcza w okresach jesiennych, gdy owocniki grzybów są liczne. Wiele gatunków gryzoni, w tym nornice, bierze udział w rozprzestrzenianiu zarodników grzybów, co ma znaczenie ekologiczne.
• Nornice mają zwyczaj magazynowania pokarmu. W późnym lecie i wczesnej jesieni zbierają nasiona, owoce oraz inne zasoby i przechowują je w specjalnych komorach w swoich norach. Zapewnia im to dostęp do jedzenia nawet zimą, kiedy pokarm jest trudniej dostępny.

Co to jest i na czym polega monitoring szkodników?

Domowe sposoby na zwalczanie nornicy

Nornice mogą stać się problemem, zwłaszcza w ogrodach, sadach i na działkach, gdzie podgryzają rośliny, niszczą korzenie i rozkopują glebę. Istnieje kilka domowych metod, które mogą pomóc ograniczyć ich aktywność w ogrodzie.

• Odstraszacze dźwiękowe są jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań. Emitują ultradźwięki lub wibracje, które są nieprzyjemne dla gryzoni. Wbija się je w ziemię, a urządzenia te mogą być zasilane bateriami lub energią słoneczną. Choć nie zawsze są skuteczne w stu procentach, mogą znacząco ograniczyć aktywność nornic.
• Naturalne zapachy odstraszające, takie jak mięta pieprzowa, olejek eukaliptusowy czy czosnek, mogą również pomóc w odstraszaniu nornic. Wystarczy umieścić suszone liście lub nasączone watki w miejscach, gdzie obserwujemy aktywność gryzoni.
• Zabezpieczanie roślin specjalnymi osłonami lub siatkami jest skuteczną metodą ochrony przed podgryzaniem. Można wykorzystać metalowe siatki o małych oczkach, które uniemożliwiają nornicom dostęp do korzeni roślin.
• Wilgoć może być czynnikiem zniechęcającym dla gryzoni. Nornice nie przepadają za mokrą glebą, dlatego utrzymywanie wilgotnego podłoża wokół roślin może ograniczyć ich zainteresowanie danym miejscem.
• Naturalni wrogowie nornic, tacy jak sowy, jastrzębie czy kuny, mogą pomagać w kontrolowaniu populacji gryzoni. Jeśli w okolicy występują drapieżniki, warto zadbać o warunki sprzyjające ich obecności, na przykład montując budki lęgowe dla sów.
• Pułapki żywołapki pozwalają na bezpieczne złapanie zwierzęcia i jego przesiedlenie w odległe miejsce. Ważne jest, aby wypuszczać złapane gryzonie z dala od zabudowań, ponieważ mogą znaleźć drogę powrotną.
• Zmiana struktury gleby, na przykład poprzez dodanie kamieni lub utwardzenie powierzchni, może sprawić, że teren stanie się dla nornic mniej atrakcyjny do kopania tuneli.
• Przerywanie korytarzy poprzez regularne wałowanie trawnika może skutecznie zniechęcić nornice do osiedlania się na danym terenie. Uszkodzenie tuneli zmusza je do poszukiwania nowego miejsca bytowania.

Należy pamiętać, aby nie stosować nieautoryzowanych trucizn i środków chemicznych, ponieważ mogą być niebezpieczne dla ludzi, zwierząt domowych oraz środowiska naturalnego. Jeśli domowe sposoby zawiodą, najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z profesjonalnej deratyzacji.

Dlaczego pojawiają się pasożyty w domu?

Zwalczanie nornic przez Insektpol

Nornica ruda, najczęściej występujący w Polsce gatunek nornicy, nie jest objęta ochroną gatunkową, dlatego jej zwalczanie na terenach prywatnych jest legalne – pod warunkiem stosowania metod bezpiecznych dla ludzi, zwierząt domowych i środowiska. W przypadku dużej aktywności nornic w ogrodzie lub na działce warto skorzystać z profesjonalnej pomocy. Firma Insektpol oferuje skuteczne i zgodne z przepisami metody zwalczania nornic, takie jak stosowanie pułapek żywołapek, zabezpieczenia mechaniczne czy działania ograniczające dostęp gryzoni do roślin i miejsc żerowania. Specjaliści Insektpol dobierają odpowiednią metodę indywidualnie do sytuacji, co zapewnia skuteczne i bezpieczne pozbycie się problemu.

Nornica jako szkodnik ogrodowy

Nornica to niewielki, ale fascynujący gryzoń o bogatym życiu społecznym, interesujących zwyczajach i dużej zdolności przystosowawczej. Choć pełni ważną rolę w ekosystemach, może stać się problemem w ogrodach i na działkach. Znajomość jej wyglądu, diety oraz zachowań pozwala lepiej zrozumieć to zwierzę i skuteczniej przeciwdziałać ewentualnym szkodom. Domowe metody ograniczania aktywności nornic są różnorodne i często skuteczne, jednak w przypadku dużej infestacji warto skorzystać z usług profesjonalistów.