Pluskwa domowa (Cimex lectularius L.; Cimicidae, Heteroptera) — pasożytniczy owad o charakterystycznym, czerwono-brunatny ubarwieniu. Osiąga do 5 mm długości, podwajając swój rozmiar bezpośrednio po wypiciu krwi żywiciela. Znaleźć ją głównie można w materacach, a także w listwach przypodłogowych i nieopodal kontaktów elektrycznych. Ze względu na fakt, że insekty te mają bezpośrednią styczność z krwią, nierzadko wzbudzają strach przed chorobami i patogenami, które niosą spustoszenie w organizmie. W rzeczywistości jednak, niebezpieczeństwo nie jest tak duże, jak można by pierwotnie przypuszczać. Czy pluskwy przenoszą choroby? Jeśli tak, to jak rozpoznać choroby wywołane przez pluskwy? Sprawdźmy!
Czy pluskwy przenoszą choroby?
Od wielu lat prowadzone są badania, które miałyby jednoznacznie wskazać czy (i w jakim zakresie) pluskwy przenoszą szkodliwe patogeny. Entomolodzy próbują stworzyć dokładną listę drobnoustrojów i chorób, które wynikałyby bezpośrednio z ugryzień tych insektów. Dotychczasowe wnioski wskazują, że pluskwa wzbudza więcej strachu i niepokoju, niż faktycznego niebezpieczeństwa. Udowodnione choroby przenoszone przez pluskwy domowe nie są bowiem tak groźne, jak można by pierwotnie przypuszczać. Lista konkretnych patogenów jest więc zaskakująco krótka, a prawdopodobieństwo zarażenia — bardzo niskie.
Nie mniej, jeśli tylko zobaczysz odchody pluskwy lub ślady po ugryzieniu — reaguj! Najskuteczniejszym sposobem na usunięcie owadów są produkty chemiczne i profesjonalna dezynsekcja.
Jakie choroby przenoszą pluskwy?
Pluskwy co prawda mogą przenosić poniższe choroby, ale warto podkreślić, że nie są one głównym źródłem powstających infekcji. Przenoszenie patogenów to rzadkość, a kontakt z owadem zwykle nie doprowadza do transmisji i przenoszenia bakterii. Zatem, jakie choroby przenoszą pluskwy?
- Choroba Chagasa. Pluskwa domowa może być nosicielem tzw. Trypanosomy cruzi — pasożyta, który przedostaje się do krwi, a następnie uszkadza organy wewnętrzne. Głównymi objawami choroby Chagasa jest brak apetytu, zmęczenie, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i obrzęki. Najskuteczniejszym sposobem na pozbycie się tych dolegliwości jest podawanie leków przeciwpierwotniakowych, a w skrajnych przypadkach — również leków, które wspierać będą pracę serca.
- Coxiella burnetii. Rodzaj bakterii, przenoszonej przez pluskwy. Ta zaatakować może głównie zwierzęta, chociaż znane są przypadki zarażenia człowieka. Wywołuje objawy zbliżone do klasycznej grypy — tj. gorączka, ból głowy i mięśni, a także ogólne osłabienie. Innym terminem na Coxiella burnetii, jest „gorączka Q”.
- Alergie i skórne choroby wywoływane przez pluskwę domową. Występują zwłaszcza u alergików, dzieci i osób starszych. Rozpoznać je można poprzez duże zaczerwienienie skóry, opuchnięcie i świąd. W skrajnych przypadkach dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, który doprowadzić może do obrzęku gardła i języka, co w znaczny sposób utrudnia oddychanie. Warto podkreślić, że nie każde ugryzienie jest tożsame z reakcją alergiczną.
- Gronkowiec złocisty[1]. Rodzaj bakterii, którą przenosić mogą m.in. pluskwy domowe. Wyróżnia się dużą złośliwością i odpornością na antybiotyki, dlatego też leczenie bywa długie i kosztowne. Głównymi objawami jest wysoka gorączka, bóle mięśni, dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz zmiany skórne.
- Choroby po ugryzieniu pluskwy, obejmujące nerwicę, fobię, lęki. Mowa również o bezsenności, która swoje podłoże ma głównie w psychice i zbudowanym lęku przed ugryzieniem. Jako że pluskwy atakują w nocy, wykorzystując nieświadomość żywiciela, mogą utrudniać spokojne zasypianie, a nawet wywoływać arachnofobię.
Znane są również pojedyncze przypadki, w których to pluskwa domowa przeniosła wirusa wywołującego żółtaczkę typu B. Ilość zarażeń była jednak tak niewielka, że nadużyciem byłoby twierdzenie, że insekt ten jest nosicielem tejże choroby.
Jeśli podejrzewasz, że pojawiające się na skórze ukąszenia to efekt ataku pluskwy — skonsultuj się z lekarzem. Mimo tego, że choroby wywoływane przez pluskwę domową są rzadkością, zawsze warto wdrożyć działania prewencyjne. Najskuteczniejsze jest częste zmienianie pościeli oraz stosowanie sprawdzonych środków do dezynfekcji. Nie bagatelizuj objawów — pasożyty w domu zawsze wymagają reakcji domowników!
[1] Boczek, J., & Pruszyński, G. (2015). Owady niebezpieczne dla zdrowia oraz życia człowieka i zwierząt domowych. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, 80(2), 107-120.