Komary to owady z rzędu muchówek, wyróżniające się niezwykle szeroką rodziną. Obecnie entomolodzy wskazują, że istnieje ich ponad 40 rodzajów i aż… 3,5 tysiąca gatunków! W naszym kraju spotkać można 50. z nich — głównie na terenach podmokłych, na działkach, w lasach i na polach. W Polsce najpopularniejszy jest komar brzęczący (Culex pipiens) oraz widliszek (Anopheles).
Nie wszystkie komary są krwiopijne, co sprawia, że owady te są niezwykle ciekawe pod kątem biologicznym. Niemniej jednak wspomniane już komary brzęczące i widliszki chętnie atakują żywiciela (człowieka, ptaki lub inne zwierzęta), typując go po zapachu i temperaturze ciała. Warto w tej charakterystyce podkreślić, że specyfikacja dorosłych osobników różni się, w zależności od płci. W nowym wpisie blogowym przyjrzymy się tym różnicom, odpowiadając na pytanie jak wygląda samiec komara i czym się żywi? Obalimy tym samym jeden z najpowszechniejszych mitów dotyczących ich gryzienia.
Jak wygląda samiec komara?
Komary to niezwykle popularne i pospolite owady, które spotkać można zwłaszcza w miesiącach wiosenno-letnich (gdy średnia temperatura powietrza przekracza 12 stopni Celsjusza). Ich rozpoznanie jest z natury bardzo proste — w końcu z tymi latającymi insektami spotykamy się od najmłodszych lat. Bez względu na płeć, owady:
- osiągają wielkość od 5 do 6 mm,
- wyróżniają się barwą od jasnobrązowej, po brunatną,
- mają skrzydła wąskie, przezroczyste i podczas lotu wydają bardzo charakterystyczny (dla wielu nieprzyjemny) dźwięk,
- charakteryzują się podnoszeniem ostatniej pary odnóży podczas odpoczynku (np. gdy komar usiądzie na żywicielu),
- pełnią nieco inną rolę pod kątem reprodukcyjnym, co warunkuje sposób ich żywienia i działania (o tym nieco więcej przeczytasz w dalszej części artykułu),
- atakują głównie w miesiącach wiosenno-letnich, zwłaszcza wczesnym rankiem i wieczorem,
- spotkać je można w ogrodzie, w bliskim sąsiedztwie terenów podmokłych, a także w gospodarstwach domowych.
Jak rozpoznać samca komara? Płeć komara rozpoznać można za pomocą charakterystycznych cech osobniczych — na przykład budowy czułek. W przypadku samców są one pokryte drobnymi włoskami, przez co owad sprawia wrażenie bardziej puszystego. Na jego grzbiecie dostrzec także można dwie pręgi. W ogólnej charakterystyce dorosły samiec jest mniejszy niż samica (dokładny rozmiar uzależniony jest od gatunku). Dodatkowo wyróżnia się delikatniejszą budową i dłuższymi głaszczkami.
Komar samiec jak wygląda?
- Samiec komara wielkość: mniejszy od samic, osiąga od kilku do kilkunastu milimetrów (w zależności od gatunku).
- Czułki: złożone z licznych członów, nieco dłuższe i bardziej zaokrąglone u samców.
- Narządy rozrodcze: umieszczone są na odwłoku i służą do kopulowania z samicą.
- Skrzydła: mniejsze niż u samic, wydające charakterystyczny dźwięk.
- Kolor: najczęściej ubarwienie samca jest jaśniejsze. Może także mieć paski, wzorki i plamki na korpusie.
Czy samiec komara gryzie?
Zacznijmy od obalenia jednego z najczęściej powtarzanych mitów. Komary — zarówno samce, jak i samice — nie są zdolne do gryzienia. To, co powszechnie nazywamy ukąszeniem, jest tak naprawdę ukłuciem, do którego dochodzi przy pomocy cienkiej kłujki. Ta przebija się przez powierzchnię skóry, nie sprawiając przy tym większego bólu. Dorosły osobnik wybiera swoją „ofiarę” za pomocą zapachu, typu krwi i wydzielanego dwutlenku węgla, a następnie siada na odsłoniętym fragmencie skóry. Ruchy szczęki powodują przecięcie naskórka, a następnie wstrzyknięcie niewielkiej ilości śliny, która zapobiega krzepnięciu krwi. Gdy komar się pożywi — zwykle trwa to kilka sekund — samoistnie odlatuje, a pozostawiona ślina podrażnia skórę, doprowadzając do reakcji alergicznej.
Objawy ukąszenia komara, to m.in.:
- pojawienie się białych bąbli, które otoczone są czerwonym rumieniem,
- ból lub pieczenie,
- zaczerwienienie lub odbarwienie skóry,
- uporczywe swędzenie (uwaga — nie zaleca się drapać obszarów ugryzienia, ponieważ może to doprowadzić do zakażenia skóry),
- reakcje alergiczne — występują stosunkowo rzadko i najczęściej dotykają alergików, dzieci i osoby starsze.
Objawy te zwykle samoistnie ustępują po kilku dniach — pomóc w regeneracji mogą kostki lodu, sok z aloesu lub… perfumy.
Warto w tym miejscu podkreślić, że cały ten proces przypada wyłącznie na barki zapłodnionej samicy, która zdobywa krew od żywiciela, aby… wytworzyć jaja. Nie jest więc prawdą, że dorosłe osobniki „jedzą” ludzką krew — tak naprawdę potrzebują zawartego w niej białka do reprodukcji. Bez krwi samica nie jest w stanie się rozmnożyć, a tym samym — nie będzie zdolna do przedłużenia gatunku.
Moment ugryzienia (lub ukłucia) może być źródłem choroby, tj. malaria, żółta febra, denga czy wirus Zika. „Polskie gatunki” nie są jednak tak niebezpieczne i oprócz swędzenia oraz drobnych wypukłości nie wywołują poważniejszych dolegliwości. Niemniej jednak insekty w domu zawsze wymagają reakcji i ostrożności ze strony domowników.
Po ugryzieniu komar umiera w ciągu kilkudziesięciu godzin — mechanizm ten pozwala kontrolować populację owadów i jest warunkowany przez naturę. Znane są jednak przypadki, w których samica mająca stały dostęp do żywicieli, była w stanie przeżyć nawet 3. tygodnie po złożeniu jaj. Co ciekawe — zapłodnione samice niejako zapadają w sen zimowy. Dzieje się tak w zimnych miesiącach, podczas których rozwój jaj jest zahamowany, a samice nie muszą pobierać pokarmu od swoich żywicieli.
Zatem, czy samiec komara gryzie? Powyższa charakterystyka nie odnosi się do samców.
Męski odpowiednik komara nie atakuje żywiciela, nie pije krwi i tym samym — nie gryzie.
Czym się żywi samiec komara?
Co robi samiec komara? W dużym uogólnieniu samiec komara ma jedynie za zadanie zapłodnić samicę. Na tym właściwie kończy się jego biologiczna rola. Dlatego też osobnik tej płci nie potrzebuje krwi pod kątem reprodukcyjnym, a co za tym idzie — nie atakuje żywiciela i jest całkowicie niegroźny dla zwierząt, ptaków i człowieka (w przeciwieństwie do innych pasożytów, kiedy to konieczne jest m.in. profesjonalne zwalczanie kleszczy).
Samiec komara czym się żywi? Głównie są to nektary kwiatów, soki roślinne i owoce, które dostarczają mu najważniejszych składników odżywczych. Obala to tym samym mit, że komary potrzebują krwi do przeżycia. Teza ta jest dużym uproszczeniem i w ostateczności może wprowadzić w błąd. Entomolodzy podkreślają, że owady te (w ujęciu ogólnym) nie żywią się krwią — ta jest potrzebna wyłącznie samicom, do wytworzenia jaj. Jeśli więc zapłodniona samica nie znajdzie żywiciela stałocieplnego — nie dojdzie do wyklucia się nowych okazów. Rośliny są wyłącznie pożywieniem samców, którzy nie potrzebują wspomnianego już białka.
Wiesz już, jak wygląda i czym się żywi samiec komara. W ten sposób możesz ocenić, czy w Twoim otoczeniu nie ma ich zbyt dużo. Jeśli tak — mamy na to sposób! Sięgnij po nasze sprawdzone preparaty na odkomarzanie, które pozwolą Ci pozbyć się nieproszonych, brzęczących owadów oraz posadź rośliny odstraszające komary! W skrajnych sytuacjach pomoże również profesjonalna dezynsekcja.