Pluskwa domowa (Cimex lectularius) – owad z podrzędu pluskwiaków różnoskrzydłych, żywiący się krwią zwierząt ciepłokrwistych. Dotychczasowe dane wskazują, że szczególnie mocno upodobał sobie człowieka. Ze względu na swoje masowe ataki, przez wiele lat był tępiony za pomocą metody, bazującej na dichlorodifenylotrichloroetanie (jest to popularny środek owadobójczy, odkryty w 1874 roku). Niestety szerokie działania okazały się nieskuteczne, a pluskwy nadal chętnie przedostają się do domostw, hoteli i hosteli, zalegając w materacach, łóżkach, kanapach, za listwami i w niewielkich szczelinach. Ich pojawienie się to nie lada wyzwanie dla domowników, którzy obawiają się o swoje zdrowie i spokojny sen. Nie ma co prawda żadnych badań, które potwierdziłyby, że pluskwy są nosicielami chorób, ale są one wyjątkowo łapczywe, gryząc zwierzęta i ludzi. To wtedy mieszkańcy podejmują decyzję o wdrożeniu działań dezynsekcyjnych. Oprócz profesjonalnych metod (tj. odrobaczanie mieszkania) popularne są techniki domowe, które m.in. bazują na naturalnych wrogach owada. Zatem, co zjada pluskwy?
Co zjada pluskwy?
Zanim odpowiemy na pytanie co je pluskwy, przypomnijmy pokrótce, jak wyglądają te niewielkie i niepozorne insekty. Jest to bowiem owad o spłaszczonym ciele, które w stanie nienajedzonym osiąga długość do 5 mm. Jego ciało ma odcień brązu, a po wypiciu krwi staje się ciemniejsze i przybiera barwę purpurowo-bordową. Pluskwy mają krótkie, szerokie przedplecze z włoskami, które tworzą wzór w kształcie litery V. Dorosłe osobniki mają skrzydła, ale nie są zdolne do lotu. Ich czułki są podzielone na cztery segmenty, a odnóża posiadają haczyki, dzięki którym przemieszczają się po różnych powierzchniach. Jest to niezwykle cenna umiejętność, bowiem pluskwy domowe są ekspertami w ukrywaniu się. Zazwyczaj preferują ciemne, ciche miejsca blisko swojego żywiciela, atakując go z zaskoczenia i pozostawiając po sobie odchody pluskwy. Najchętniej przebywają w materacach, ramach łóżek, w zagłówkach, a także za tapetami i listwami przypodłogowymi (jak sprawdzić, czy w domu są pluskwy?).
Owady z tej rodziny żywią się krwią, przez co otrzymały miano pasożyta. Ugryzienie pluskwy może prowadzić do podrażnień skóry, wysypki, a nawet reakcji alergicznych i opuchlizny. Objawy te wystąpić mogą również u zwierząt domowych (czy pluskwy przenoszą choroby?).
W zwalczaniu tych groźnych i niechcianych domowników pomoc może naturalny wróg pluskwy domowej. Pod mianem tym rozumie się gatunki, które stoją wyżej w łańcuchu pokarmowym i atakują insekty z tytułu uwarunkowań biologicznych.
W grupie tej wymieniany jest m.in.:
- zajadek domowy (Reduvius personatus) — owad również przynależący do rodziny pluskwiaków, wyróżniający się większymi rozmiarami. Średnio osiąga do 19 mm długości. Kształt jego odwłoka jest bardziej podłużny i ciemny, a całe jego ciało pokrywają drobne włoski. Niezwykle chętnie żywi się pluskwą, traktując ją jako swój przysmak.
- pająki — najliczniejsza grupa z rodziny pajęczaków. Szacuje się, że na całym świecie występuje ich ponad 50 tysięcy, z czego zaledwie niewielki procent występuje w naszych rodzimych kręgach. Wszystkie okazy występujące w Polsce nie są jadowite i nie stanowią poważnego zagrożenia dla człowieka (chociaż często wzbudzają strach i obrzydzenie). Nie zmienia to jednak faktu, że są one szczególnie dużym zagrożeniem dla insektów, tj. pluskwa. Szczególnie niebezpieczny w tym kontekście jest skakun, który nie tka sieci, a… atakuje ofiarę, skacząc na nią. Zwykle osiągają niewielkie rozmiary (do 12 mm), wyróżniając się czterema parami oczu oraz grubymi, umięśnionymi odnóżami.
- karaluchy — trudno mówiąc o “zaletach” karaluchów, biorąc pod uwagę ich negatywny wpływ na domowników oraz skalę zagrożenia i chorób, które mogą przenosić. Niemniej jednak karaluch — owad z rzędu karaczanów — jest wyjątkowo skutecznym narzędziem do likwidacji pluskwy. Dorosłe osobniki są w stanie osiągnąć nawet powyżej 28 mm długości, wyróżniając się błyszczących, rudawo-czarnym ubarwieniem oraz jednobarwnym przedpleczem, wynoszącym około 7 mm.
- mrówki — niepozorne i pracowite mrówki faraona szczególnie chętnie wprowadzają do swojego menu pluskwy. Gatunek ten uwielbia wilgotne, ciepłe środowisko, dlatego też bardzo często spotkać można je w bliźniaczych miejscach. Wyróżniają się żądłem i sporymi rozmiarami (robotnice mają powyżej 2 mm, a królowe nawet powyżej 4 mm). Zwykle swoje gniazda tworzą w ogrodach i lasach, ale nierzadko w poszukiwaniu pożywienia (w tym produktów spożywczych) przedostają się do wnętrz domów. To wtedy też chętnie interesują się pluskwami.
- biegaczowate (Carabidae) – grupa drapieżnych chrząszczy, licznie występujących w Polsce (szacuje się, że jest ich około 500 gatunków). Osiągają od kilku milimetrów do kilku centymetrów, wyróżniając się wydłużonym ciałem i metalicznym pancerzykiem. Większość z nich to drapieżniki, które uwielbiają polować na pluskwy. Większe gatunki radzą sobie również z płazami, a inne z kolei preferują padlinę. Biegaczowate w Polsce uważane są za pożyteczne, dlatego też rzadko kiedy się je masowo tempi.
- bakterie i grzyby — niektóre mikroorganizmy mogą infekować pluskwy i wpływać na ich zdrowie. Przykładowo, grzyb Beauveria bassiana jest znany z infekowania różnych owadów, w tym pluskiew.
- pasożytnicze błonkówki — mogą składać jaja w ciałach pluskiew, a ich larwy żywią się wewnętrznymi narządami owada. Błonkówki to bogaty rząd owada, który liczy ponad 150 tysięcy różnorodnych gatunków. Do grupy tej należą m.in. osy i pszczoły
Co ciekawe — pluskwy boją się nie tylko innych insektów i zwierząt, znajdujących się w wyższym segmencie łańcucha pokarmowego. Okazuje się bowiem, że te niewielkie robaczki nie przepadają za aromatem kurkumy i goździków. Pułapki stworzone z tych dwóch przypraw albo świeczki z domieszką korzennych aromatów mogą więc być pomocnym środkiem w walce z pasożytami.
Czy pająk zjada pluskwy?
Czy pająk zjada pluskwy? Tak! Pająki, chociaż często wzbudzają lęk i obrzydzenie, są tak naprawdę niezwykle pożytecznymi stworzeniami, nierzadko chroniącymi mieszkańców przed rozwojem niebezpiecznych insektów. Nie inaczej jest w przypadku pluskiew, które są przysmakiem dla wielu, popularnych gatunków.
Pająki są bowiem pospolitymi drapieżnikami, które chętnie żywią się różnymi owadami. Skakuny, ze względu na swój drapieżny tryb życia, polują na młode pluskwy lub dorosłe osobniki. To one, mimo swojego nieatrakcyjnego wyglądu, stanowią za jedno z największych zagrożeń.
Innym pająkami, które atakują pasożyty w domu, są:
- pająk sieciowy – szeroka grupa pająków, która tworzy lepkie sieci, łapiąc w nie swoje ofiary. Istnieje około 120 rodzajów pająków sieciowych, z czego w Polsce jest ich około 60 (najpopularniejszy jest Achaearanea, Dipoena, Steatoda, Theridion).
- pająk pogońcowaty (Lycosidae) – rodzaj pająka, który poluje na ziemi i to na niej zjada swoje ofiary. Składa się z ponad 2 tysięcy gatunków, z czego zaledwie 60. z nich spotykanych jest w Polsce,
- pająk krzyżakowaty (Araneidae) – tworzy charakterystyczne, kołowe sieci, w których łapie latające i biegające owady. Charakteryzuje się dużym krzyżem na odwłoku oraz jadem, który nie jest groźny dla człowieka,
- pająk osnuwikowaty (Pholcidae) – którego bardzo często spotkać można w domostwach. Składa się z ponad 4400 gatunków, z czego 300 z nich spotkać można w Polsce.
Oczywiście obecność pająków w mieszkaniu nie jest skuteczną metodą kontroli populacji pluskiew. To pewnego rodzaju wsparcie dla innych metod prewencyjnych i dezynsekcyjnych. Wynika to z faktu, że pająki nie zjadają pluskiew w ilościach wystarczających, aby skutecznie kontrolować ich populację w warunkach domowych. Dlatego też nie warto zapominać o regularnej zmianie pościeli, sprawdzaniu bagażu po wakacjach w hotelu, odkurzaniu wąskich i ciasnych obszarów, suszeniu pościeli w ciepłym miejscu i gdy to koniecznie — korzystaniu z profesjonalnych usług Insektpolu (np. dezynsekcja). Nasze wieloletnie doświadczenie pozwala nam przeprowadzić zwalczanie pluskiew, niosąc tym samym zdrowie, bezpieczeństwo i spokój wśród wszystkich mieszkańców. W przypadku pytań odnośnie insektów, ich usuwania i metod rozpoznawania — zachęcamy do kontaktu z naszym zespołem!